zabroniony przez ustawę obowiązujący w chwili jego popełnienia
Okoliczności wyłączające winę:
- nieletnioić- poniżej 17. lat, w wyjątkowych okolicznościach po ukończeniu 15. lat może odpowiadać jak dorosły
• niepoczytalność- osoba, która nie może pokierować swoim postępowaniem ani rozpoznać znaczenia czynu, np. upośledzenie psychiczne, choroba psychiczna
- błqd- np. człowiek na polowaniu myśląc, że zabija dzika, zabija człowieka
- rozkaz- uwalnia od odpowiedzialności gdyż inaczej wojsko nie mogłoby funkcjonować
Okoliczności wyłączające bezprawność:
• obrona konieczna- siłą odpiera się zamach na swoje dobro lub dobro publiczne; atak musi być bezpośredni i rzeczywisty; środki ataku i obrony powinny być proporcjonalne do siebie.
- stan wyższej konieczności- sytuacja, kiedy ratując jedne dobro poświęcamy drugie dobro. Dobro poświęcane jak i ratowane powinno być w pewnej proporcji np. koc, który używamy do gaszenia pożaru
- zgoda pokrzywdzonego- chcącemu nie dzieje się krzywda; osoba jak sama chciała, to nie może składać skarg
- ryzyko naukowe i naukowo- techniczne- uczony, który dokonuje ryzykownych eksperymentów nie będzie karany gdy działał zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą i w ramach eksperymentu
- czynności lecznicze- lekarz działający w ramach leczenia i zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą wykonuje czynności ratujące życie człowieka
Wyjaśnij pojęcia winy umyślnej i nieumyślnej:
Wina to psychiczny stosunek sprawcy do winy.
- wina umyślna- „chcę i robię" możę przybrać postać winy kwalifikowanej świadomie, ze szczególnym okrucieństwem, ze szczególnych pobudek; atakowanie człowiek pomimo tego, że jego opór został pokonany
- wina nieumyślna- lekkomyślność, niedbalstwo; może się wyraża „wiem, że stanie się coś złego ale myślę, że tego uniknę"
. Istota i zakres prawa karnego.
Prawo karnesensu /orgojest to zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.