42587

d.    Nie brakło też stanowisk neutralnych, dla których bilans zysków i strat społeczeństw kolonialnych był zerowy.

e.    Zdaniem niektórych kolonializm się nie skończył- trwa dalej w postaci kontroli gospodarczej, intelektualnej a często kontroli fizycznej sprawowanej przez małą, ale obca wspólnotę wewnątrz narodu.

6.    Stan systemów społecznych Kieniewicz stara się określać za pomocą ich relacji z otoczeniem (samodzielność bądź zależność) i środowiskiem (równowaga ekologiczna bądź niezrównoważenie).

a.    Stan stacjonarny tworzą społeczeństwa samodzielne i zrównoważone ekologicznie-np. państwa prokapitalistyczn

b.    Stan postępowy tworzą społeczeństwa samodzielne ale niezrównoważone ekologicznie- np. państwa kapitalistyczne

c.    Stan zacofany tworzą społeczeństwa zależne i niezrównoważone ekologicznie.

7.    Rozczarowany dotychczasowymi próbami analizy zagadnienia kolonializmu Kieniewicz podejmuje próbę syntezy, przyjmując założenie o kształtowaniu się systemu światowego w układzie centrum-peryferie. Przyczyną tego było zetknięcie się systemów postępowych z systemami zacofanymi, które stworzyło dla kapitalizmu nową szansę rozwoju. Kwestią kluczową jest kwestia odmienności kulturowej. Stosunki między obywatelami państw kolonialnych i państw imperialnych są analogiczne do tych w jakich zylo polskie społeczeństwo pod zaborami, jednak w tym durgim wypadku nie mam mowy o kolonializmie.

8.    Dominacja jest procesem dwustronnym wynikającym z odmiennej sytuacji systemów społecznych- jest to typ relacji, który zakłada jednak pewną reaktywność systemu zacofanego stającego się peryferią imperium.

9.    By zrozumieć sens kolonializmu trzeba zwrócić uwagę na zmiany wewnątrz zacofanych systemów społecznych- Zagrożenie tożsamości narastało stopniowo jako rezultat kryzysu systemów stacjonarnych. Większość z nich aby zachować swoją tożsamość musiało się zaadaptować po przez zmianę stanu ze stacjonarnego na zacofany i wplatanie do swojej struktury coraz to nowych elementów- każda kolejna replikacja matrycy była bogatsza w nowe, acz zmodyfikowane elementy wprowadzone z otoczenia. Ekspansja kolonialna stworzyła wobec systemów zacofanych presję stałą, nie odsuwalną. W wielu wypadkach społeczeństwa godziły się dla przetrwania z wieloma zmianami strukturalnymi, ale nie rezygnowały z swoich wzorów kultury. Czasami doprowadzało to do paradoksalnej sytuacji: wzoty kulturowy traciły swą siłę homeostazującą, ale ich zachowawczość uniemożliwiała przepływ informacji. Wtedy jedyną drogą okazał się skok adaptacyjną jakim jest zmiana stanu systemu- nowy zbiór zasad przejmowania bodźcow zewnętrznych musiał odpowiadać potrzebom rozwoju zależnego. Społeczeństwa stacjonarne mają tendencję do „mutacji punktowej"- zmiany w nich następują skokowo.

10.    Kolonializm jako zasada podległości- zbiór zasad określających stosunek podporządkowywanego społeczeństwa do bodźców składających się na ekspansję, sposób przekształcania informacji zewnętrznej tak, by mogła ona wchodzie do lokalnych struktur i powodować ich przekształcenia w wyraźnie określonym kierunku. W społeczeństwach zacofanych wraz z powiększeniem przepływu informacji z otoczenia rosło przekonanie o własnej niższości oraz skłonność do przyjmowania narzuconej roli i akceptacja przedstawianego wzoru. Było to zachętą do dalszej ekspansji- uległość prowokująca do