-ten charakter mieszczański sztuka zawdzięcza likwidacji powiązań kościelnych : dzieła malarzy holenderskich Moza zobaczyć wszędzie tylko nie w kościołach, obraz dewocyjny nie występuje w środowisku protestanckim!
- najbardziej poszukiwane sa przedstawienia codziennego realnego życia : obraz obyczajowy, portret, krajobraz, martwa natura , wnętrze i widok architektury.
Aby to wszystko przedstawiać malarze nie potrzebują już uzasadnienia , im bardzie motyw jest codzienny tym większą ma wartość dla sztuki,
- tematem staje się : własność jednostki, rodziny , komuny miejskiej i narodu: izba i sień, dom i podwórze, , miasto i jego otoczenia, rodzimy krajobraz i oswobodzony , zdobyty na nowo kraj!
- osobliwy naturalizm : forma prosta, pełna szacunku rzeczywistość przedstawienia, możliwej do sprawdzenia przez każdego widza ; przedstawienie bytu w jego codziennej formie + ożywienie i uduchownie wszystkiego co można zobaczyć.
- popularne formy : malarstwo tablicowe (mieszcaństow nie potrzebowało wielkich dekoracji) , najbardziej popularny gatunek : obraz gabinetowy.
- o losie sztuki nie decydował już ani kościół ani dwór, lecz mieszczaństwo. Prywatny guts mieszczański nie był zależny jakiegokolwiek urzędowego i oficjalnego wpływu.
- sztuka w wielkim stylu nie potrzeba w Holandii dla celów reprezentacyjnych , to w sztuce oficjalnej, gust klasyczno - humanistyczny uwydatna się silnej niż w wytwórczości artystycznej przeznaczonej dla ludzi prywatnych.
Ale nawet ten mieszczański smak nie jest jednolity , mieszczaństwo dzieli się na warstwy różnie wykształcone. Warstwy bardziej oświecone popierają kierunki italizujące ( nawiązujące nawet do manieryzmu)
Cornelis van Poelenbrugh , Nicolas Berchem, Samuel van Hoogstraten, i Adriaen van der Werff.
Nawet gust niewykształconej części mieszcz. Nie jest jednolity .
Terbach Metosu i Netscher- pracują dla najwytworniejszej burżuazji. Pięter de Hooch i Veermer van Delft - dla kręgów nieco skromniejszych.
Jan Stegn i Nicholas Maes - dla wszystkich klas społecznyc.
- gust mieszczańsko - naturalistyczny i klasyczno - humanistyczny znajdowały się w ciągłej niezgodzie .
kierunek naturalistyczny ma wieksze znaczenie pod względem jakości, kierunek Klasyczny popierany przez koła zamożne i wykształcone.
- skłonność do arystokratyzowanie - zbliżanie się gustu mieszczańskiego do bardziej wyszukanego pojmowania sztuki.
Zaczyna zwyciężać akademizm klasyczny .
- gust mieszczański nie był bardzo rozwinięty i nie miał innego kryterium artystyczności niż podobieństwo przedstawienia
mieszczaństwo w XVII w w Holandii było bogate, więc mogli wydawać pieniądze na zakup przedmiotów do dekorowania domów. Zwłaszcza kupowanie obrazów stało się ulubioną formą lokowania pieniędzy ( często nie było nic innego do kupienia, lub kupowali je inni gdyż dobrze wyglądy w mieszkaniu i sprawiały wrażenie szacowności)