42715

HISTORIA KULTURY EUROP!

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

Golicyn - „nauczyciel” Piotra I

Piotr I chce, aby szlachta wyjeżdżała zagranicę i uczyła się sztuki wojennej.

Lud broni rosyjskiej tradycji (zwyczajów). Oczywiście w państwie ros. zwalcza się przeciwników polil i ideowych, „średniowiecze brutalności”. Panuje ogólny strach.

Do Rosji przybywają niemieccy, angielscy wojskowi, kupcy i lekarze. Włoscy architekci -sztuka ros. w XVII w. była skrępowana konserwatywnym prawosławiem.

Muzyka XVII w. - przesiąknięta była polskimi wpływami, także sztuka i rzemiosło. Architektura XVIII w. z elementem stylizacji europ. - barokowe ornamenty.

Ros. targi i jarmarki wzorowane na europ. Rosja pod względem cywilizacyjnym nie odbiega od Zachodu. Na Ukrainie śpiew jednogłosowy zastąpiono chórem wielogłosowym.

Urządzano widowiska z prostymi sztuczkami.

W pałacach carskich zabawiano gości muzyką, występami tresowanych zwierząt, grą aktorską w stylu komedia dell’arte.

W XVII w. urządzano spektakle, teatry lalek (ze skrzyni na drążkach poruszano lalkami) Pojawia się teatr szkolny w Rosji - sztuki Potockiego: Historia o synu marnotrawnym. Wystawiano sztuki o wątkach z Pisma Świętego - role kobiece grali mężczyźni. Pokora wobec Boga w Rosji przystaje do ideologii absolutyzmu władzy cara.

Moskwa staje się stolicą folkloru ros. Kultura moskiewska to kultura XVII w. w Rosji. Powiększa się zakres wpływów (?) w Rosji za pośrednictwem języka poi. (illustrionowat -ilustrować, artijlerija - artyleria).

Architektura w Rosji: wznoszone cerkiew (budowniczowie wznoszą klatki schodowe na zewnątrz, nie potrafią wznieść wewnątrz). Kościół Wschodni odrzucał rzeźbę.

Ros. barok wzoruje się na zachodnim:

-    figury świętych wystawia się przed i w cerkwi,

-    wewnątrz cerkwi znajdują się: figuiy reliefy, rzeźby (!) w kamieniu i drzewie,

-    zdobnictwo detali architektonicznych: ornamenty roślinne, arabskie.

W pierwszej poł. XVII w. na rozwój architektury ros. ma wpływ Holandia i Niemcy. W drugiej poł. Polska i Wschodnie Prusy.

Kurne (?) chaty - zdobione piece kaflami (zwierzęce postaci, sceny z życia świętych, grafika ludowa). Miniaturowe rzeźby - z rogu, kości, drewna. W XVII w. szachy figuralne. Powstają pieśni ludowe o szachach. Z pogańskich czasów przetrwały tańce, chóralne śpiewy. Niedźwiedź t resowany i tańczący w takt muzyki.

Ku Europie i zachodniej kulturze

Za Piotra I istaniała „koncepcja wspólnego dobra”. Prokopowicz (książki publicyst.-propagandowe - np. Historia wojny szwedzkiej) - współpracownik cara; „prawda woli monarszej” - pisał - opowiadając się za monarchią absolutną.

Przywiązanie się do książek w Rosji epoki Oświecenia i ich kolekcjonowanie. Biblioteka prywatna Piotra I to „90 książek w języku ros., 812 książek w językach obcych. W XVII w. książek ma podobne znaczenia. Car redaguje gazetę agitacyjną Wiadomości. Powstaje również drukarnia książek. Ukazuje się ros. savoir-vivre doby Piotra I: młodzieniec „grzeczny i uczciwy (...) umiar w słowach, jedzeniu i piciu. Nie pluj w towarzystwie, odejdź na stronę, zetrzyj nogą. Przy stole obetnij paznokcie (©), umyj ręcę, siedź prosto, nie żryj jak Świnia”. Młodzież edukowana na obyczajowości. Exodus w Rosji: uczenie się zagranicą języków obcych, sztuki fortyfikacji i zawodu.

Wprowadzenie zwyczajów z Zachodu - tzw. Assambleje - przyjęcia wydawane przez cara. Ogłaszano je publicznie, obowiązywał przepis administracyjny. Assambleje - z fr. zjazd, dla zabawy. Prawo do uczestnictwa mieli urzędnicy, szlachta, mieszczaństwo, kupcy, majstrzy ze stoczni z dziećmi i żoną. Tańczono tańce ceremonialne, menueta, na końcu poloneza. Assambleje Petersburskie i Moskiewskie. Emancypacja pań z towarzystwa miała nastąpić później.

2