Witamina I)
Biała krystaliczna, bez wonna substancja rozpuszczalna w tłuszczach, acetonie, alkoholu, trudna do oznaczania chemicznego. Prowitaminą witaminy D są nienasycone sterole (5 i 7 dehydroholesterol) -pod wpływem ultrafioletu ulegają przemianie. Zielone rośliny nie mają witaminy D w postaci gotowej, może powstawać przy suszeniu roślin. Z ergosterolu i imiych pokrewnych związków powstaje witamina D2. z 7 dehydroholesterołu (dużo w skórce) cholekalcyferol (w skórce niepigmentowanej dużo więcej niż w pigmentowanej). Źródłem prowitaminy lub witaminy jest dobrce wysuszone siano (z roślin motylkowych lepsze niż z traw). Bogate w witaminę D i prowitaminy są tłuszcze (tran, żółtko jaj, tłuszcz mleka, masło). Wyróżniamy szereg związków określanych jako witaminy D (Dl - D10). Najczęściej używane w organizmach to witaminy D2 i D3. Przemiany opisane w tematach z inakroeleinentów.
Podstawowa rola witaminy D - utrzymywanie homeostazy wrapnia (zwiększanie wcliłaniania jelitowego, regulacja prcemian Ca w kościach, nerkach). Witamina D stymuluje tworzenie się połączeń Ca ze specyficznym białkiem w błorue śluzowej jelita cienkiego (umożliwia wcliłaniame Ca do krwiobiegu). Udział w prawidłowym funkcjonowaniu systemu odpornościowego krówr. W normalnych warunkach na wybiegu lub pastwisku rzadko obserwuje się objawy' niedoboru witaminy D u krów mlecznych. Zwierzęta mają zdolność magazynowania znacznej ilości witaminy D wr wyrobie. Okresowa niedobory witaminy D mogą występować pizy alkiercowym utrzymywaniu krów. Optymalne dzieime przyjęcie wiruio być na poziomie 7-12 iu/kg m c. Profilaktycznie można podawać witaminy D w iniekcji u sztuk dorosłych 3000-5000 iu/kg mc.. zabezpiecza prawidłowy poziom na 1-3 miesiące.
Zatrucie witaminami A i I) (choroba hieny)
Choroba ta występuje na całym świecie u bydła. Zwierzę chorujące ma wygląd i postawę liieny. Nadmierne przyjmowranie witaminy A i D może być decydującym czyrmikiem. Wywołuje to obniżenie procesu różrucowmiia i proliferacji w chondrocytach i osteoblastach. Podawania zaraz po porodzie witaminy A i D w konsekwencji daje zmiany kliniczne kończące się u około 1% cieląt zejściem śmiertelnym (ponieważ w świeżym mleku, sztucznych mieszankach do pojenia dużo tej witaminy). Taki stan powoduje zatrzymanie wzrostu płytek kostnych i dysproporcję rozwojową kończyn przednich i tylnych. Zwierzęta maja pozycje siedzącą, leżą na boku osłabione, lub chodzą w sposób bunny-hopping.