pięćdziesiąt lat, wygasł 23 lipca 2002r. i z tym dniem sektory węgla i stali zostały objęte reżimem Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską a aktywa i pasywa EWWiS włączono do ogólnego, wspólnego budżetu.
Następnych kilka lat przyniosło próby rozszerzenia współpracy na sferę polityczną i militarną. W 1952r. podpisano w Paryżu Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, ale nie wszedł on ostatecznie w życie, z uwagi na zgłaszane przez poszczególne państwa obawy przed ograniczeniem ich suwerenności. Dwa lata później, 23 października 1954r. z inicjatywy Anthon/ego Edena, ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, podpisano traktat powołujący do życia Unię Zachodnioeuropejską - UZE (Western European Union - WEU) - organizację o charakterze międzyrządowym, zajmującą się problematyką militarną. Traktat ten wszedł w życie w maju 1995r. przy czym UZE nie została powiązana w żadnym sensie z istniejącą EWWiS ani też później utworzoną Europejską Wspólnotą Gospodarczą.
Traktaty rzymskie
Następny etap europejskiej integracji został zapoczątkowany konferencją „na szczycie" w Mesynie w czerwcu 1955r. Powołano do niej specjalny komitet międzyrządowy pod przewodnictwem Paula Henrie Spaaka, belgijskiego ministra spraw zagranicznych, w celu przygotowania propozycji rozszerzenia zakresu integracji. Raport tego komitetu znany pod nazwą raportu Spaaka, stał się podstawą kilkunastomiesięcznych negocjacji które zaowocowały podpisaniem 25 marca 1957r. dwóch traktatów rzymskich. Jeden z nich ustanowił Europejską Wspólnotę Gospodarczą - EWG (European Economic Community- EEC), przemianowaną na mocy traktatu Maastricht z 1992r. na Wspólnotę Europejską - WE (European Community - EC), a drugi powołał do życia Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (European Atomie Energy Community - EURATOM). Sygnatariuszami obu traktatów było sześć państw założycielskich EWWiS. EWG miała w założeniu doprowadzić do powstania unii celnej, a następnie wspólnego rynku towarów, usług, siły roboczej i kapitału, natomiast Europejska Wspólnota Energii Atomowej miała zapewnić wspólną kontrolę nad przemysłem nuklearnym w Europie, pod kątem wykorzystania go wyłącznie do celów pokojowych. Oba traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958r. W ten sposób doszło do powstania istniejących obok siebie trzech Wspólnot Europejskich, o tym samym składzie członkowskim. Wszystkie trzy Wspólnoty miały osobowość prawną i były podmiotami prawa międzynarodowego. W odróżnieniu od ustalonego w traktacie założycielskim 50 - letniego okresu istnienia EWWiS, czas funkcjonowania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej nie został w traktatach rzymskich określony.
Równolegle do traktatów rzymskich podpisano konwencję o wspólnych instytucjach, która miała na celu doprowadzenie do stworzenia jednolitych organów dla wszystkich Wspólnot Europejskich. Udało się to od razu zrobić tylko w przypadku Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego i Trybunału Sprawiedliwości, które stały się instytucjami wspólnymi dla tych trzech organizacji. Dopiero na mocy Traktatu o fuzji z 8 kwietnia 1965r. zakończono proces łączenia wspólnotowych organów. Zdecydowano, że Rada Ministrów będzie służyć wszystkim trzem organizacjom, podobnie jak Komisja Wspólnot Europejskich. Zmieniono nazwę Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego na Parlament Europejski oraz utworzono Komitet Stałych Przedstawicieli Rządowych (Committee of the Permanent Representatives - COREPER). Traktat ten zaczął obowiązywać od 1 lipca 1967r.