OCZEKIWANIE: poglądy na temat świata mówiące czego możemy się spodziewać od innych ludzi i warunków w jakich się znaleźliśmy
ETYKIETA: dostarcza wielu informacji (np. student - członek bractwa)
- często myślimy o osobach i świecie w sposób który potwierdza nasze oczekiwania
- prawie zawsze najwyrazistsze wspomnienia dotyczą wydarzeń zgodnych z oczekiwaniami
- czasem bardzo dobrze zapamiętujemy wydarzenia niezgodne z oczekiwaniami ponieważ przyciągają one nasza uwagę
-oczekiwania są oporne na zmiany: zapewniają poznawczą oszczędność: upraszczają życie umysłowe: niekiedy bywają błedne.
SAMO SPEŁNIAJĄCE SIĘ PROROCTWO: błędne oczekiwanie prowadzące do działań
powodujących spełnianie się tych oczekiwań
- pojawiają się gdy:
a) ludzie mający błędne przekonania kontrolują przebieganego kontaktu społecznego.
b) ludzie będący celem tych oczekiwań poddają się kontroli
WNIOSKOWANIE O DYSPOZYCYJNYCH CECHACH OSOBOWOŚCI: sąd że zachowanie danej osoby wynika z jej cech osobowości(przychodzi spontanicznie i bez wysiłku)
PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI (inaczej BŁĄD KORESPONDENCJI): skłonność obserwatora do przeceniania czynników osobowościowych na zachowanie i niedocenianie przyczynowej roli czynników sytuacyjnych
ASYMETRIA AKTOR-OBSERWATOR: skłonność do określania własnych zachowań jako powodov\anych przez czynniki sytuacyjne a zachowań innych jako wynikających z cech osobowości
- podstawowy błąd atrybucji powszechniejszy w społeczeństwach indywidualistycznych - częstsze wnioskowanie o cechach osobowości na podstawie zachowania niż w społeczeństwach kolektywistycznych w których na podstawie zachowania częściej wnioskuje się o sytuacji danej osoby.
Inne upraszczające strategie poznawcze:
HEURYSTYKA POZNAWCZA: upraszczająca strategia umysłowa używana w formowaniu sądów HEURYSTYKA REPREZENTATYWNOŚCI: upraszczająca strategia umysłowa polegająca na klasyfikowaniu jakiegoś zjawiska do danej kategorii na podstawie tego że przypomina ono typowy przykład tej kategorii.
HEURYSTYKA DOSTĘPNOŚCI: upraszczająca strategia umysłowa polegająca na tym że ludzie oceniają prawdopodobieństwa wystąpienia jakiegoś zdarzenia na podstawie tego, z jaką łatwością przychodzi im na mysi przykład tego wydarzenia
HEURYSTYKA ZAKOTWICZENIA I DOSTOSOWANIA: upraszczająca strategia umysłowa
polegająca na tym że ludzie najpierw ogólnie oceniają sytuację a następnie dostosowują tę ocenę biorąc pod uwagę szczególne cech danej sytuacji.