5289

Księga pierwsza rozdział i

Doniosłość psychologii i jej metoda¹

Chociaż [wszelką] wiedzę¹ uważamy² za rzecz piękną i wartościową³, przenosimy jednak jedną nad drugą już to dla jej większej subtelności⁴, już to dla jej przedmiotu wznioślejszego i bardziej godnceo podziwu. Dla tych obu racyj musimy⁵ umieścić badanie duszy w rzędzie naczelnych nauk. Ponadto wiadomo ogólnie⁷, że jej znajomość wzbogaca w wysokim stopniu cały zespól prawd⁸, a w szczególności przyrodoznawstwo; ona bowiem stanowi jakby podstawę istnienia zwierząt⁹.

Zamiarem naszym jest poddać naukowej dyskusji i dobrze poznać¹⁰ naprzód jej naturę i istotę¹¹, a następnie wszystkie jej właściwości¹², spośród których jedne stanowią cechę samej wyłącznie duszy¹³, inne zaś przysługują także zwierzętom [złożonym z duszy i ciała!] lecz tylko dzięki niej¹⁴.

Niezwykle trudno przychodzi urobić sobie o niej jakiś zdecydowany sąd¹⁵. Ponieważ problem niniejszy — dotyczący substancji i istoty¹⁶ — napotykamy na wielu innych polach wiedzy¹ , dlatego mógłby ktoś przypuszczać, że istnieje jakaś jedna metoda¹⁸ badań, wspólna wszystkim przedmiotom, których istotę chcemy poznać (jak istnieje

1

Tytuły rozdziałów pochodzą od tłumacza.