Podmioty:
Ubezpieczyciel (dawniej zakład ubezpieczeń) — działalność ubezpieczeniową mogą wykonywać wyłącznie zakłady ubezpieczeń mające formę prawną spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (ma na celu ubezpieczanie członków towarzystwa na zasadzie wzajemności).
Ze względu na wymóg, że ubezpieczycielem może być tylko profesjonalista ubezpieczenie określa się jako kwalifikowany stosunek zobowiązaniowy.
Dnigą stroną umowy - ubezpieczającym - może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna określona w art. 331
Zawierając umowę we własnym imieniu, ubezpieczający może jednak uczynić to dla ubezpieczenia interesu innej osoby i wtedy ubezpieczonym jest ta osoba. W tej sytuacji występuje umowa określona mianem umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek. Wtedy podmiotami są: ubezpieczyciel, ubezpieczający i osoba trzecia będąca ubezpieczonym. Do zawarcia na cudzy rachunek umowy ubezpieczenia na życie, a także do jej zmiany, wymagana jest uprzednia zgoda ubezpieczonego.
Z tytułu tej umowy przysługuje ubezpieczonemu bezpośrednio wobec ubezpieczyciela roszczenie o spełnienie należnego świadczenia.
Wynikające z umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązki, do których zalicza się przede wszystkim płacenie składki, obciążają wyłącznie ubezpieczającego i tylko przeciwko niemu ubezpieczyciel może wystąpić o jej zapłatę. Na ubezpieczonego nakłada się natomiast określone powinności (obowiązki o cliarakterze nieobligacyjnym) np. zapobieżenie szkodzie, udzielenie informacji, zawiadomienia o wypadku
Ubezpieczony może domagać się od ubezpieczyciela informacji o treści umowy i ogólnych warunkach ubezpieczenia, w zakresie odnoszącym się do praw i obowiązków ubezpieczonego.
Od umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek należy odróżnić stosowaną w ubezpieczeniach osobowych umowę określaną jako umowa ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej. Ubezpieczenie obejmuje własny interes niemajątkowy ubezpieczającego (a więc jest on ubezpieczonym), przy czym ubezpieczający zastrzega, że świadczenie ubezpieczeniowe ma otrzymać wskazana przez niego osoba. W stosunku ubezpieczenia jest ona podmiotem nazywanym uprawnionym albo uposażonym.
Wypadek ubezpieczeniowy — zdarzenie losowe, niezależne od woli ubezpieczającego zdarzenie przyszłe i niepewne, którego nastąpienie powoduje uszczerbek w dobrach osobistych lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych po stronie ubezpieczającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpieczeniową.
Zdarzenia losowe uwzględniane w umowach ubezpieczeń muszą należeć do zakresu tzw. ryzyka ubezpieczeniowego, której jest objęte ochroną w ramach działalności danego zakładu ubezpieczeń.
Kiedy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie mimo wystąpienia winy umyślnej?
1) ubezpieczenie na życie - samobójstwo, jeżeli doszło do niego po upływie 2 lat od zawarcia umowy