( pod kątem wyrównywania szans edukacyjnych uczniów ze wsi i miast); inne: (podmiotowe i partnerski) relacje między uczestnikami procesu kształcenia; ewaluację (określenie wartości) procesu kształcenia; transformację poznawania, kontroli, analizy i oceny postępów, które czynią uczniowie w nauce, treści kształcenia.
0 humanistycznej edukacji szkolnej można będzie mówić wówczas, gdy uczeń staje się indywidualnością, współuczestniczy w odpowiedzialności za wynik kształtowania swojej indywidualności, dlatego jest on ściśle zaangażowany w pracę, interesuje go los swojej szkoły, jest kompleksowo rozwijany w jedności i integralności intelektualnej, emocjonalnej, wołicjonalnej, a także w zakresie dążeń. Ma prawo i faktyczną okazję przyswajać sobie soc j okuł turo we treści nauczania, które są ściśle związane z życiem oraz perspektywami jednostki i jej wspólnoty. Ponad to traktuje się go jako indywidualność, niepowtarzalne ludzkie istnienie z jego osobistymi potrzebami, zainteresowaniami, aspiracjami, doświadczeniami i problemami. W procesie edukacji może swobodnie decydować, rozumnie wartościować, myśleć samodzielnie, postępować odpowiedzialnie i otwarcie wyrażać własne uczucia i myśli.
Zyskuje zadowolenie ze swoich sukcesów i pragnień, wiarę we własny potencjał i szacunek do swych wartości oraz do ludzkiej godności. Znajduje się także w sytuacjach nauki, w których ważne jest nie tylko powodzenie, ale także pozytywne przeżycia w pracy oraz zadowolenie z niej. Potrafi cieszyć się z powodzenia i zadowolenia innych uczniów. Uczy się
1 rozwija w zdrowych pod względem fizycznym i psychicznym warunkach, w sprzyjającym społeczno - emocjonalnym klimacie i humanistycznych wartościach. O humanistycznej edukacji mówi się również w związku z ideą holistycznego kształcenia, które rozwija jednolitą, zintegrowaną, wolną, demokratyczną i zdrową osobowość ucznia.
Koncepcja humanizacji edukacji stawia przed nauczycielem i uczniem wysokie wymagania. Jeżeli chcemy kształtować wolnego, samodzielnego, kreatywnego człowieka musimy dbać, aby powstawały u niego w jego własne poglądy, do których potrafiłyby nie tylko przekonać innych ale też ich bronić.
Odnowa i przemiany w szkolnictwie wymuszają humanizację stosunków między nauczycielem a uczniami, samymi uczniami i nauczycielem a rodzicami.
Humanistyczne podejście do procesu kształcenia nie jest możliwe bez zmian w programie nauczania. Trzeba odrzucić takie z nich, które zawierają zbędne treści nauczania biorąc pod uwagę potencjalne możliwości ucznia w danym wieku.
Należy wytworzyć:
warunki do pozytywnego rozwoju ucznia i wrażliwego stosunku nauczyciela do niego, opierając się o podmiotowość, partnerstwo, zaufanie i zrozumienie, pozytywnych stosunków międzyludzkich, które maja wpływ na atmosferę w szkole rozwój profesjonalnych i indywidualnych wartości nauczycieli zapewnienie profesjonalnego wykształcenia nauczycieli reedukację społeczeństwa w kierunku pogłębiania związków ze szkołą - wzmocnienie obszaru działania i komunikacji w procesie nauczania
nastawienie treści procesu nauczania na rozwój kształcenia, jak również na szukanie wyjścia z konkretnych sytuacji życiowych umocnienie prestiżu społecznego zawodu nauczyciela.
Do niedawna szkoła była tabu dla rodziców i szerszego kręgu społecznego. Nie było możliwości wywierania wyraźniejszego wpływu tych środowisk na działalność szkoły. Teraz sytuacja zmienia się. Zainteresowanie rodziców własnymi dziećmi i szkołą jest warunkiem koniecznym do powodzenia pracy nauczyciela i szkoły. Współpraca między szkołą i rodzicami powstająca w oparciu o nowe podstawy stopniowo krystalizuje się.
Poza orientacją humanistyczną zmianom edukacji w Polsce przyświeca założenie zachowania jednolitości jej systemu, przy bogactwie wewnętrznego zróżnicowania. Przede wszystkim