6449

jakie łączą ludzi między sobą. Chciałabym jednak zająć się bliżej kulturą pedagogiczną nauczycieli i wychowawców zawodowych pracujących z młodzieżą szkolną.

Kultura pedagogiczna bywa rozumiana najczęściej jako system wartości, metod pracy i sposobów zachowań nauczyciela - wychowawcy. Wyznaczają one postępowanie uznane przez zbiorowość za właściwe i zobowiązujące do realizacji funkcji i zadań oraz samodoskonalenia. Wiąże się również z zasadami naukowej i pedagogiczno -psychologicznej teorii organizacji pracy.

Realizacja podstawowych idei kultury pedagogicznej wymaga nie tylko umiejętności projektowania, planowania i organizowania pracy zbiorowej    i

indywidualnej, ale także oceniania i badania efektów.

Do kultury pedagogicznej obok innych elementów zaliczamy zazwyczaj:

•    stosunek do zadań, celów i czynności oraz sam sposób ich formułowania i przyjmowania do realizacji;

•    sposób kreowania praw i dyrektyw;

•    sposoby ocen rezultatów pracy dydaktyczno - wychowawczej i innych funkcji szkoły;

•    stymulowanie nowatorstwa pedagogicznego;

•    więzi wychowawcy ze środowiskiem.ⁱ

W szeroko rozumianej kulturze pedagogicznej mieści się także ten kompleks działań, które dotyczą procesu wychowania. Sądzę, że nie będzie w tym aspekcie błędem mówienie o kulturze zawodowej nauczyciela. Na pojęcie to, składa się wiele cech osobowych, postaw, zdolności i umiejętności. Zawiera ona również poczucie integracji    i identyfikacji z

rolą i funkcjami szkoły, wiedzę ogólną, znajomość współczesnej myśli pedagogicznej, wysoką kompetencję w sprawacli zawodowych, umiejętność    w korzystaniu z

nowoczesnej nauki i techniki oraz sprawną organizację procesu szkolenia i wychowania.

Wychowawca taki obok zadań wynikających z potrzeb edukacyjnych, a właściwie w spójności z nimi, przekazuje poprzez swoje postępowanie, pewne wzorce ogólne, kształtując u uczniów kulturę osobistą, itp.

Oddziaływania kulturotwórcze wychowawcy rozpatrujemy czasem tylko jako działalność artystyczną lub inspirującą do uczestniczenia w przedsięwzięciach kulturalnych oraz wyrabiającą wrażliwość estetyczną. Zapominamy natomiast    o ogromnym,

³J.Tarapata: Kultura i sztuka w wychowaniu”, w: S.Tomiuk (red ), Wybrane problemy edukacji pedagogicznej. WAT. Warszawa 1996.