6720

Powiedzieć mołna, łe o wartołci rodziny jako łrodowiska wychowawczego decyduje jej jakofó obejmujłca wszystko to, co składa sił na codzienne łycie jej członkłw oraz panujłcy w niej układ stosunkłw społecznych.

Pojłcie łrodowiska wychowawczego w literaturze przedmiotu zdefiniowane zostało zarłwno w socjologii jak i w pedagogice.

F. Znaniecki ujłł je jako „odrłbne łrodowisko społeczne, ktłre grupa wytwarza dla osobnika majłcego został jej członkiem po odpowiednim przygotowaniu”.4

Podkrełla on, łe istotnł cechł łrodowiska wychowawczego jest społeczna kontrola i celowa regulacja bodłcłw i wpływłw łrodowiskowych.

J. Pieter stwierdza, łe łrodowisko wychowawcze to „złołony układ powtarzajłcych sił lub wzglłdnie stałych sytuacji, do ktłrych człowiek rozwijajłcy sił przystosowuje sił czynnie w wychowawczym okresie łycia.”5

Natomiast K. Sołnicki poprzez łrodowisko wychowawcze rozumie ogł sytuacji wychowawczych, ktłre działajłc na jednostkł powodujł u niej okrełlone przełycia psychiczne.6

W łwietle powyłszych definicji stwierdził mołna, łe rodzina, to łrodowisko wychowawcze w znaczeniu szeroko rozumianego łycia dziecka, w ktłrym majł miejsce zarłwno oddziaływania wychowawcze zamierzone, jak i samorzutne o charakterze dodatnim i ujemnym. Oddziaływanie wychowawcze zamierzone, planowane jak teł okazjonalne samorzutne, o rłnym charakterze, natłeniu i sile wpływu na dziecko tworzł łrodowisko wychowawcze rodziny.

Stwierdził mołna, łe rodzina jest dla dziecka łrodowiskiem, w ktłrym odbywa sił proces wychowania naturalnego. Dziecko uczestniczłc w naturalnych sytuacjach łycia rodzinnego, w bezpołrednich interakcjach miłdzy członkami rodziny, przyswaja elementarnł wiedzł o łwiecie, wartołci, normy moralno-społeczne, kulturł domu rodzinnego, poznaje sposoby zaspokojenia potrzeb i rozwijania indywidualnych zainteresował.7 3. Rodzina jako łrodowisko kulturowe

Ujmujłc rodzinł w kategorii łrodowiska wychowawczego nie sposłb nie zauwałył, łe działalnołł wychowawcza łciłle łłczy sił ze łrodowiskiem kulturowym , ktłre tworzł okrełlone dobra, wartołci materialne i duchowe przekazywane dziecku przez osoby, grupy społeczne błdł instytucje.

łrodowisko kulturowe oddziaływuje wychowawczo na dziecko wtedy, kiedy staje sił łrodowiskiem subiektywnym, a wiłc gdy docierajłce ze łrodowiska bodłce zostanł odebrane i przełyte przez człowieka. Zaleły to w dułym stopniu od powszechnołci i dostłpnołci trełci kultury, ale takłe od umiejłtnołci uczestnictwa w kulturze.8

Swoistym łrodowiskiem kulturowym jest rodzina, ktłra poprzez styl łycia, zwyczaje, nawyki, tradycje kształtuje osobowołł dziecka wprowadzajłc go w łwiat kultury przekazujłc normy, wartołci i wzory postłpowania.9

Człsto takłe w literaturze przedmiotu ujmuje sił rodzinł jako złołonł rzeczywistości społeczno-kulturowi i w całołciowo pojłtym jej łrodowisku kulturowym wyrłnia trzy podstawowe jego wymiary: materialny, społeczny i kulturowy.10