8769

-    Luter twierdzi iż nauki Husą były prawidłowe i kwestionuje ważność soboru w Konstancji

-    1520 Luter wystepiuje przeciw stosunka wewnątrz kościoła, stawia władze świecką wyżej niż duchową

Potępienie Lutra pr/.ez papieża i cesarza. Bulla Exsurge Domine (1520) i edykt wormacki (1521)

-    Leon X zażądał od Lutra aby ten w ciągu 60 dni odwołał swe poglądy

-    Bulla ogłaszana w kilku krajach niemieckich i przez cesarza (Karola V)

-    W grudniu 1520 w Wittenberdze pali bulllę Exsurge Domine

-    Papież naciska na Karola V aby uwięził Lutr a

-    Sejm w Wormacji ma podjąć decyzje o uwięzieniu Lutra (1521), 20 kwietnia zostaje „porawny" przez rycerzy Fryderyka Saskiego do Wartburga (gdzie tłumaczy Nowy Testament)

-1521 Karol V uznaje Lutra za heretyka - Edykt Wormacki

-    Nauki Lutra głoszą byli zakoruricy

Początki walk społeczno- religijnych w Niemczech. Tomasz Munzer i jego ideologia

-    Prorocy Zwikawscy potępieni przez Lutra (radykalny pi ogram społeczny)

-    Dogmatyka lutra: zniesienie celibatu, komunia sub utraque spccic. reforma mszy. usuniecie obrazów' z kościołów

-    Tumulty społeczne- pierwsze rycerstwo atakuje arcybiskupa trewirskiego

-    Aktywni członkowie związku clrlopskiego Bundschuh, żądanie sprawi edl i w^rosci bożej, odebranie ziemi kościołowi, skasowanie dziesięcin, zniesienie przywilejów feudalnych

-    Ideologiem Tomasz Munzer- negacja stosunków społecznych feudalizmu, koiuecznosc ich zmiany droga rewolucji- autoprytetami Joahim z Fiore i Tauler, przeciw hierarchii, najważniejszą rzeczą miało być natchnienie zesłane lpzez ducha świętego, nie uznaje mszy, podstawa Pismo Święte i śpiewanie psalmów', nie uznaje chrztu niemowląt (stad anabaptyzm), komuinistyczna wspólnota dóbr

-    Bóg pochwala przemoc

-W 1525 nawoływał do oddania władzy w ręce prostego ludu

-    Po zniesieniu ucisku możliwa bedzi eodmiana natury ludzkiej i osiągniecie Kr ólestwa Bożego

Wojna chłopska 1524-1525

-    Wystąpienie chłopów w liranstwie Stuliligen w czerwcu 1524 r. w odpowiedzi na zwiększenie powinności feudalnych

-    Poparcie ubogich mieszczan i ludzi luźnych

-    Zdobyli m. In. Ulm. Bamberg, Rotenburg, zagrozili Trewirowi i Frankfurtowie n/Meneni, niektóre miasta zgłosiły akces do powstania

-    Pierwszy program powitania- Artikelbrief (Kletgau)- całkowite uwolnienie ludu od ucisku (1524/1525)

-    Dwanaście artykułów (Memmingen)- drugi program powstania- clrlopi mają pokojowe zamiary, chcą złagodzenia ucisku, wolnego wyboru proboszczów', ograniczenia dziesięcin, zlikwidowanie opłat i robocizn, przywórcenie dawnych wolności (serwitutów)

-    Paraliż władzy feudalnej

-    Luter nawołuje do bezwzględnej w^ralki z powstańcami (dwie broszirry)

-    15 maja 1525 bitwa pod Frankenhausen w Turyngii, masakra wojsk clrlopskich, Munzer w niewoli

-    Liczne echa w tym komuna monasterska 1534-35

-    Wiekszenie powinności feudalnych