100631

PRASA W PRL

Periodyzacja pierwszego trzynastolecia opiera się na kryteriach politycznych: Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945. Okres względnego pluralizmu prasy: 1945 - 1947. Okres budowania prasy stalinowskiej: 1947 - 1953. Okres odwilży: 1953 - 1956. Okres malej stabilizacji: 1957 - 1970. Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945. Czas tworzenia systemu prasowego opartego na nowych zasadach: „Uspołecznienie” prasy - wydawcą mogły być tylko organizacje społeczne lub polityczne, a nie osoba fizyczna. Przyznawanie koncesji, a nie na podstawie zgłoszenia Cenzura prewencyjna. Działalność prasowa była sterowna centralnie, więc zniknął rynek prasowy. Zasady te wprowadził major Jerzy Borejsza. Do 1947 r. był animatorem polskich mediów. On przesądził o tym, że ta prasa była spluralizowana Miał koncepcję ewolucji, a nie rewolucji systemu prasowego. Stworzył w 1944 r. spółdzielnię wydawiticzo - oświatową „Czytelnik”. Miała wydawać i kolportować prasę i książki. Do 1947 r. Czytelnik rządził - byl najsprawniejszy i najlepiej zorganizowany. Zaczął też uledy funkcjonować now^ system obiegu informacji: Władza przekazała agencji rządowej „Polpress” prawo do reprezentowania władz od strony propagandowo - informacyjnej. Stworzono Resort Informacji i Propagandy. Wtedy zaczęto tworzyć prasę społeczno - kulturalną i literacką. Tygodnik „Odrodzenie”. Byl wyrazem łagodności zmian ewolucyjnych w systemie prasowym. Okres względnego pluralizmu prasy: 1945 - 1947. Ogromny wzrost ilości tytułów. Sprzyjająca sytuacja polityczna. Powitała prasa opozycyjna. Komuniści starali się ograniczać jej nakład, ograniczając dostęp do papienr. Powitała prasa związana z Episkopatem Polski. Tygodnik Powszechny, kontynuacja przedwojennego Głosu Narodu. Tygodnik Warszawski. Prężny ośrodek - Niepokalanów. Niejednolite jest też stanowisko lewicy. To wszystko jest względne, bo reżyserowane pizez władzę, która chce stworzyć swój korzystny wizerunek. Można mówić w tym okresie o nasyceniu tego„rynku prasowego”. W każdym mieście ukazują się przynajmniej dwa różne w opcji politycznej dzienniki. Rozrasta się oferta tygodników społeczno - kulturalnych i literackich. Przekr ój. Kuźnica. Odra. Okres budowania systemu prasy stalinowskiej: 1947 - 1953 r. Cezurą są sfałszowane wybory w 1947 r., które:

Legalizują władzę komunistów'. Pozwalają im na zaprzestanie tej gry pozorów. Pozwalają im na centralizację prasy W kwietniu 1947 r. powstała w ramach PZPR pozakonstytucyjna Komisja Prasowa, decydująca w sprawach prasy i propagandy. Powitała Robotmcza Spółdzielnia Wydawnicza (RSW), a upada „Czytelnik” Powstała wspólna polityka prasowa państw' skupionych wokół ZSRR na konferencji w Szklarskiej Porębie w 1947 r. O tych zmianach decydował Jakub Berman. Istota modelu stalinowskiego: Kontrola: Kontrola zewnętrzna - cenzura. Kontrola wewnętrzna - w strukturach partyjnych / w redakcjach. Komisja Pi asowa decyduje, kto może zostać redaktorem naczelnym. Czystki polityczne: Niewłaściwe pochodzenie. Związki z Londynem. Związki z prasą przedwojerutą. Wymiana kadr: Zatrudniani są młodzi, zaangażowani i dyspozycyjni ludzie. Permanentna kampanijność: Non stop mobilizowano społeczeństwo do gotowości i różnych działań. Uniformizacja treści: Monopol PAPu: Filtrował informacje wg zaleceń politycznych. Mistyfikowanie rzeczywistości. Okres odwilży: 1953 - 1956 r. Związana ze śmiercią Stalina. Na zjeżdzie partu w 1954 r. pada postulat, by traktować czytelnika podmiotowo. Radio Wolna Europa publikuje relacje pik Światły, który demaskuje kulisy władzy. W 1954 r.: Tygodnik „Dookoła świata”. W 1955 r.: Prasa zaczyna mówić ludzkim głosem. Odbywa się Festiwal Młodzieży. Pojawiają się artykuły o zachodzie. W 1956 r.: Wypadki czerwcowe komentowane są w RÓŻNY sposób. Pojawia się Po Prostu, pismo jednoczące tych, którzy chcieli zmian w systemie (a nie zmian systemu). Kulminacją jest paździertrik, i zmiana na stanowisku I sekretarza (Gomułka) 1957 r.: Tygodnik „Polityka” - przeciwwaga dla „Po Prostu” Czystki w prasie z reformatorów - elementów wiogich. Finał - zamknięcie „Po Prostu” we wrześniu.