103660

Pewne prawa Konstytucja rezerwuje bowiem tylko dla obywateli np. socjalne czy polityczne.

Zasady nabycia obywatelstwa:

-    poprzez prawo krwi,

-    nabycie poprzez małżeństwo,

-    uznanie obywatelstwa przez Sąd,

-    nadanie obywatelstwa.

Obywatelstwo można utracić tylko na podstawie zrzeczenia się.

Osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego, są podmiotami praw i wolności które nie zostały zastrzeżone dla obywateli:

-    wyłączenie posługiwania się skargą konstytucyjną dla dochodzenie prawa azylu i przyznania statusu uchodźcy.

-    dopuszcza się by ustawa ograniczała prawa cudzoziemców

Status dzieci - art. 72 - zapewnienie ochrony praw dziecka. Ochrona przed przemocą, demoralizacją, okrucieństwem i wyzyskiem. Obowiązek szkolny do 18 roku życia, zakaz stałego zatrudniania dzieci poniżej 16 roku życia.

Dziecko jest podmiotem wszystkich praw i wolności konstytucyjnych chyba, że stanowi ona inaczej. Dziecko powinno funkcjonować w ramach rodziny, podstawowe decyzje dotyczące wychowania i wykształcenia podejmują rodzice, uwzględnienie zależnie od rozwoju dziecka jego zdania przy wychowaniu szczególnie religijnemu i moralnemu.

2000r. - powołanie Rzecznika Praw Dziecka. Rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu na kadencję 5 lat. Jest to rodzaj wyspecjalizowanego Ombudsmana, może zwracać się do właściwych organów, urzędów i instytucji z wnioskami, propozycjami i interwencjami interwencjami sprawach konkretnych.

Adresatami norm są też osoby prywatne np.: swoboda działalności gospodarczej. Adresaci praw i wolności

Adresatami praw i wolności w Rzeczpospolitej są władze publiczne. Poszczególnym prawom jednostek odpowiadają jednocześnie obowiązki władz publicznych. Obowiązki te mogą być negatywne lub pozytywne ( powstrzymanie się lub nakaz działania). Jednostce powinna przysługiwać proceduralna możliwość wyegzekwowania dopełnienia tych obowiązków.

Art. 8. - organy państwa działają w granicach i na podstawie prawa. Bezpośrednie stosowanie konstytucji.

Koncepcja horyzontalnego obowiązywania norm prawnych.

Ograniczenia praw i wolności

Nie mają one charakteru absolutnego, mogą ulegać ograniczeniom w razie :

-    ochrony : bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, środowiska, zdrowia publicznej, moralności publicznej , wolności i praw innych osób.

-    ograniczenia mogą być ustanawiane jedynie w ustawie.

Zasada proporcjonalności w ograniczaniu praw - zakaz nadmiernej ingerencji -porównywanie chronionego dobra publicznego z zakresem środków użytych do jego ochrony.

Koncepcja istoty praw i wolności - w myśl art. 41. ust 3. ograniczenia praw ine mogą ich naruszać.

Ograniczenia więc opierają się na koncepcji harmonizowania i balansowania kolidujących ze sobą interesów państwa i jednostki.

Ograniczenia praw s trakcie stanów nadzwyczajnych są normowane przez konwencje międzynarodowe. W konstytucji: trzy typy stanów nadzwyczajnych:

-    stan wojenny

-    stan wyjątkowy

-    stan klęski żywiołowej.