104537

Na przykładzie poglądów Arystotelesa wyjaśnij istotę realizmu filozoficznego.

Wyjaśnij znaczenie terminu transcendencja. Wskaż na odpowiednie przykłady, (zrobione w pytaniu 8) Realizm filozoficzny u Arystotelesa

Arystoteles twierdził, że wyjaśnienia własności tzeczy można szukać na cztery sposoby (zasady wyjaśniania):

1)    przez odwołanie do formy rzeczy,

2)    odwołanie do materii rzeczy.

3)    do przyczyny sprawczej lub

4)    celu.

Rzecz można zrozumieć przez poznanie formy, materii, przyczyny bądź celu powstania danej rzeczy. Forma jest ta sama. choć materia różna. Przyczyna sprawcza leży w formie.

Ważnym pojęciem w realizmie jest mimesis, czyli odtworzenie rzeczywistości. Podczas pracy twórczej nad jakimś dziełem (może to być literatura, rzeźba, obraz), atiysta powinien czerpać jak najwięcej z rzeczywistości, odzwierciedlać ją (zwierciadło!). To jednak nie powinno być wierne kopiowanie, przywilejem twórcy jest pominięcie lub dodanie jakiegoś szczegółu.

Sprobijcie przyjrzeć się np. rzeźbom antycznym. Ukazane jest w nich to, co powszechne, ogólne, ujęte w pewna syntezę. Nie znajdziemy w posągu Apollina wyprysku na nosie, chodzi o pokazanie go jako pewnej całości, typowego człowieka Stąd właśnie to spojrzenie panoramiczne na rzeczywistość. Mniej ważne są szczegóły.

I podobnie w powieści realistycznej - nie szczegół, tylko ogół nas będzie interesował. Panorama i pewna całość. Ujęcie szerokie, a nie skiążające się na małym wycinku (wycinek rzeczywistości to już naturalizm!).