104566

Przedstaw podstawy podejścia mistycznego Bernarda z Claivaronx.( 1091-1151). Na czym opierał się antyczny racjonalizm etyczny?

Istnieją dwie odmiany mistycyzmu średniowiecznego:

-    Mistycyzm, którego celem jest zastąpienie scholastyki, tzw. Odmiana ekskluzywna, której wyrazicielem był właśnie Bernard

-    Mistycyzm, którego celem jest uzupełnienie scholastyki

Źródłem mistyki średniowiecznej był Augustyn, dla Bernarda głównym źródłem były pisma religijne nie filozoficzne, zwłaszcza św. Jana i św. Pawła

POGLĄDY:

l.Mistyka a mistycyzm

Bernard łączył praktyką z teorią: uprawiał mistykę i głosił mistycyzm czyli teorię, że obcowanie z Bogiem jest najlepszym, a nawet jedynym środkiem poznania prawdy.

2 Szczeble poznania mistycznego

Próżno wysilać rozum, trzeba życie zasłużyć na pomoc bożą, siły ludzkie są niewystarczające, musi im więc pomóc łaska. Łaskę otrzymujemy poprzez pokorę i miłość i to właśnie pokora i miłość potrzebne są poznającemu do rozumowania. Dojście do prawdy możliwe jest tylko przez pogłębienie życia duchowego.

Są 4 stopnie mistyki i 12 stopni pokory:

•    szczyt pokory to pierwszy stopień poznania-pozwala nam poznać własną nędze; stopień ten osiągamy właśnie przez pokorę

•    stopień drugi-przez poznanie własnej nędzy zyskujemy współczujące zrozumienie nędzy bliźnich; stopień ów osiągamy preez współczucie

•    stopień trzeći-cierpiąc nad własną i cudzą nędzą oczyszczamy swe serce i czynimy je zdolne do oglądania rzeczy boskich; stopień osiągamy poprzez kontemplację

•    szczyt kontemplacyjnego poznania to ekstaza-następuje gdy umysł, oglądając Boga, przejęty podziwem dla Jego wielkości, zapomina o sobie-dusza wyrywa się z ciała, z samej siebie i zatapia w Bogu (porównanie Bernarda: dusza wówczas jest jak kropla wody, która wlana w wielką ilość win, traci swoje własności i nabiera własności wina), dusza potęguje swoje wartości i upodabnia się do Boga

3.mistycyzm prawowierny w panteistyczny

Chrześcijańskiemu mistycyzmowi obcy był panteizm:

Dla panteizmu poznanie mistyczne jest faktem przyrodzonym, człowiek może utożsamiać się z Bogiem ponieważ posiada tą samą naturę; a dla nauki chrześcijańskiej Bóg ma inną naturę dlatego bezpośrednie poznanie Jego drogą naturalną jest niemożliwe, potrzebna jest nadprzyrodzona łaska-pomoc boża.

Dla panteistów poznanie mistyczne jest aktem umysłowym, a dla mistyki chrześcijańskiej jest połączeniem z Bogiem drogą uczucia i woli przez akty pokory i miłości.

4.    mistyka a scholastyka

MISTYKA-prawdy dosięga się nie samym umysłem beznamiętnym, ale przez uczucie, pokorę, miłość, współczucie i świętość; dosięga się w sposób indywidualny i osobisty a nie wg stałych reguł jak w scholastyce, która usiłowała prawdy objawione zrozumieć siłami przyrodzonymi umysłu; w mistyce jest poznanie nadprzyrodzone, przez wiarę i kontemplację, w której człowiek przekracza granicę własnego umysłu.

5.    potępienie nauki

Widząc niższość wiedzy czysto rozumowej i mając przekonanie, że wiedzy wyższej nie można osiągnąć bez pomocy nadprzyrodzonej, Bernard był przeciwnikiem nauki, czysto świeckiej, czy teologicznej. Krytykował naukę za to, iż według niego nauka chce być czysto racjonalna, autonomiczna oraz sama sobie celem (a wiedza dla wiedzy jest przecież ..haniebną ciekawością”). Bernard cenił tych. którzy szukają wiedzy dla zbudowaiua innych bo to czyn miłości, htb dla zbudowania samych siebie, bo to czyn rozsądku.