104621

104621



Anaksagorasa. Stwierdził on mianowicie, że światem rządzi rozsądek w ogóle, czyli rozum, ale nie inteligencja jako świadomy siebie rozum, duch jako taki. Zauważył on zatem, że świat jest rządzony wedle niezmiennych praw, tak jak ruch układu słonecznego odbywa się wedle niezmiennych praw. Wydaje się to dla nas banalne, ale był to niewątpliwie przełom w świadomości ludzkiej. Samo stwierdzenie, że światem nie rządzi już przypadek to był postęp. Myśl taka znalazła swoje zastosowanie już wcześniej - manowicie w formie prawdy rei i g i j n e j . Mówiła ona, że śwuat nie jest zdany na los przypadku i zewnętrznych przypadkowych przyczyn, lecz kieruje nim opatrzność. Jest to próba objaśnienia dziejów za pomocą religijnej postaci. Warto jednak zaznaczyć, że zgadza się to z zasadą heglowską, jeżeli mówić, że opatrzność boska kieruje sprawami świata, ponieważ opatrzność boska jest tu brana za mądrość o nieskończonej mocy, która urzeczywistnia swoje cele, a mianowicie absolutny cel ostateczny świata - a rozum to myślenie, które z całkowitą swobodą samo siebie określa.

Cel ostateczny świata i jego kres oraz przeznaczenie zwie się „planem”. Czy można poznać plany boskie? Czy można zatem poznać samego Boga? Ciężko na te pytania odpowiedzieć. Ale w Piśmie Świętym pojawiły się donioślejsze wątki. Chodzi o to, że duch prowadzi do prawdy, że duch wszystko poznaje, że przenika nawet głębie bóstwa. Hegel będzie więc postulował rozwój myślącego ducha. Będzie to inny duch niż clirześcijański, ale droga poznania jest podobna i zgadza się z filozoficzną zasadą.

Mówiąc jednak o opatrzności, to tak samo jak mówić o rozumie. Trzeba umieć ująć jego przeznaczenie, opisać je i określić. Należy odnaleźć jego treść, i według tego orzekać, cxzy coś jest rozumne, czy nierozumne. Zatem ująć rozum w jego przeznaczeniu, oto istota rzeczy. Zadanie to nie będzie takie trudne. Rozważany bowiem rozum w jego odniesieniu do świata wraz z pytaniem, jaki jest ostateczny cel świata. Odnajdzieny przeznaczenie rozumu oraz jego urzeczywistnienie. I fakt, że przyroda fizyczna wkracza również w bieg dziejów powszeclinych - o niej bynajmniej nie zapomnimy. Istotniejsze jest jednak odnalezienie w filozoficznych rozważaniach ducha, który jest czynnikiem substancjalnym. Uczynimy to poprzez: abstrakcyjne określenie istoty ducha, wyodrębnienie środków jakimi posługuje się duch aby urzeczywistnić swoją ideę,zajmiemy się formą która stanowi pełne urzeczywistnienie ducha w istnieniu (im Dasein) mianowicie państwem.

Istotę ducha możemy poznać (w sposób dialektyczny) poprzez porównanie go z najdalej idącym przeciwieństwem, tj.    m a t e r i ą. Tak jak substancją materii jest ciężar, tak

substancją a zarazem istotą ducha jest wolność. Materia jest o tyle ciężka, o ile ciąży ku środkowi; jest złożona, w stanie rozłączonym i szuka swej jedni; jeśli tylko ją odnajdzie, przestanie być materią i stanie się duchem; mimo tego dąży do idealności czyli do jedni. Dopiero duch jest idealny, bo posiada ośrodek w samym sobie. Jest jednią, nie ma tej jedni na zewnątrz siebie tak jak materia i nie poszukuje jej, bo już ją ma. Duch istnieje w sobie samym, ma swoją substancję w samym sobie. Duch jest bytem u samego siebie. Na tym właśnie polega jego wolność, ponieważ jego istnienie nie jest od niczego zależne, skoro istnieje sam w sobie i jest sam u siebie. Nie poszukuje jedni, dlatego nie musi się do niczego innego odnosić w przeciwieństwie do materii. Ten byt ducha u samego siebie jest samowiedzą, świadomością siebie samego.

Wobec tego to duch jest wyznacznikiem rozwoju i postępu w systemie filozoficznym Hegla. Można go określić jako bez ustanny rozwój rozumności, wolności na poziomie spelulatywnej samowiedzy. Z tego punktu widzenia patrzył on na dzieje świata. Ludy wschodnie nie były świadome. Myślano tam, że wolny jest tylko jeden człowiek (władca). Wszyscy pozostali byli tylko niewolnikami. Namiętności i samowola władcy oraz dzikość była tą jego wolnością - a więc i on był chyba niewolnikiem. Dopiero u Greków pojawiła się świadomość wolności - ale oni wiedzieli tylko to, że niektórzy ludzie są wolni, a nie człowiek jako taki sam z siebie. Dlatego wolność obywatelska Rzymian i Greków oparta była na



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0145 141 dra Broca. Skonstatował on mianowicie, że u wszystkich cierpiących na niemożność wymawi
witelogeneza wym, dokonanych przez Bellairsa (1958). Stwierdził on mianowicie obecność nienaruszonyc
NoB3 128 NAUKA O BOGU że światem rządzi dobry Bóg. Bóg-duch wydaje się wytworem człowieka, który je
NoB3 128 NAUKA O BOGU że światem rządzi dobry Bóg. Bóg-duch wydaje się wytworem człowieka, który je
Wierzenia ludówMo7nnnł-amii Ludy starożytnej Mezopotamii wierzyły, ze światem rządzi wielu bogów
DSCN1695 (2) SEKRETY GENIALNEMU mwou I on mianowicie, źe narośnięta (albo wklę-
NoB3 128 NAUKA O BOGU że światem rządzi dobry Bóg. Bóg-duch wydaje się wytworem człowieka, który je
tytus24 1 CZVU ZE <£-~ JESTEM 0U2 CZŁOWIEKIEM$&F£*A ALE NIE EL El f NłCZNE. • A<3E3LI
Owszem, nie można zaprzeczyć, że wiele się w tej dziedzinie zmieniło. Wiele, ale nie wszystko. Wedłu
egzamin ustny 5%. Myślę, że poziom jest niższy niż na SGH, ale nie na tyle, żeby nie można było się
IMAG0108 VpnW5Q2&hie: przekład - język - literatura 29 nia, stwierdza on, że „tłumacz musi w sob
CCF20090625038 62 Groza zjawiska i lęk oczekiwania. III powiedziach stwierdza on, że Kasandra zmien
szlachetnych. Stwierdził on, ze jeżeli unieści w pobliżu lampy kliszę fotograficzną, to ulega ona
Narodziny mikroelektroniki. zywano go Wesołym Johnem, bo lubił organizować przyjęcia). Stwierdził on
BIOLOGICZNE ZNACZENIE CHROMU 387 ków chromu stwierdził on, że nieodłącznym czynnikiem mającym wpływ

więcej podobnych podstron