104693

politykę wiązania ze sobą jak największych kręgów obywateli, czuwa nad tym, aby poddani staJe, w wszystkich czasach, okolicznościach potrzebowali jego, byli mu wemi stale dzięki temu.

Dyktatura jest okresem przejściowym. Po stworzeniu nowego państwa, ustanowieniu w nim nowych porządków, absolutyzm jednostki winien być zastąpiony modelem państwa stabilnego i praworządnego. Takim państwem jest republika. Republika lepiej chroni powszechna wolność. M uważał, ze władzę powinien sprawować lud. Władza ludu jednak nie oznaczała dosłownie pojętego ludowładztwa. M gardzi cuchnącym plebsem, podobnie jak nienawdzi pasożytniczej szlachty.

Przez lud rozumiał wielkie i średnie mieszczaństwo. Rząd ludu to przewaga polityczna warstw najzamożniejszych. Rząd ten miał wykonywać politykę popierania produkcji i handlu, oszczędności oraz dbałości o nietykalność własności poddanych. Gwarancja trwałości republiki miało być prawo i silna armia, która powinna składać się tylko z obywateli kraju.

Machiavelli nie wierzył w Boga, ale był socjotechnikiem w podejściu do religii. Czyli patrzy na nią poprzez użyteczność. Uważał ze musi być religia, bo nie ma społeczeństwa gdzie jej nie ma i dlatego wielkim bohaterem był Mojżesz - twórca religii (góra Synaj), reguł postępowania. Gdyby powiedział, ze ta to wymyślił sam to nikt by go nie słuchał, ale powiedział ze dostał regony od Boga. Machiavelli uważa, ze religia jest użyteczna publicznie, dlatego trzeba modelować rełigie, ale delikatnie, bez sprzeciw społeczeństwa, tak, aby służyła sile państwa. Ludzie powinni np. Wierzyc w wizje sadu ostatecznego (pokora ludu). Ale może stać się tragedia, gdy ideologowie wierzą w religie. Wtedy władcy staną się niewolnikami religii.

M jest nowoczesny w kwestii wizji człowieka. Cały świat jest naszym tworem, czyli możemy zmieniać rzeczywistość, ponieważ posiadamy cnotę człowieka (virtu), ale jest tez i fortuna, która na nas wpływa.

M uważa ze człowieka natura jest niezmienna, człowiek jest taki, jaki jest, jak widać i wszelka próba opisania naszego zachowania według jakiś wzorów, norm uniwersalnych jest absurdalna, bo ostatecznym kryterium jest doświadczenie. Natura ludzka jest stała. Człowiek od zawsze był egoista. Jeśli chodzi o wolny rynek, to wielu uważa, że jeśli pozostawimy człowiekowi wolny wybór to będzie się on zachowywał racjonalnie, wybierze to, co będzie mu się opłacało(liberaJizm) m do końca się z tym nie zgadza, bowiem nie jest to liberalny egoizm. Ponieważ liberał uważa, ze człowiek nie będzie działał na swa niekorzyść, niekorzyść się z tym nie zgodzi. Wg niego czynimy zło komuś innemu, bo natura człowieka jest zawstna. Człowiek nie wchodzi w grę racjonalnego egoizmu. Nie tworzy instytucji zapewiiających wolny wybór. Osią jest władza polityczna. Społeczeństwo istnieje dzięki niej. Poza nią nie może stworzyć żadnej instytucji, zasady, normy, regony, która by parapolitycznie kierowała społeczeństwem. Społeczeństwo to os wokół polityki i władzy.

Klasyczne / autentyczne, chrześcijańskie / a nowoczesne (hobbes, locke) koncepcie prawa naturalnego

Hohhes człowiek jest niewolnikiem swoich namiętności. Człowiek istotą rozumną - to go różni od zwierząt. Przejawem rozumu tkwącego w każdym jest jego instynkt samozachowawczy. Nakazuje on człowiekowi dążyć do pokoju, rezygnować z naturalnej swobody. Ale kierowanie się tymi zasadami było niemożliwe dopóki trwał stan wojny, a zasadą postępowania ludzi była subiektywna wolność naturalna, która w imię samozachowania dawała człowiekowi prawo do każdej rzeczy nawet do ciała drugiego człowieka. Każdy kto postępowałby inaczej skazywałby się na zagładę. Prawo natury nie mogło się rozwinąć tak długo jak długo nie było władzy, która wymusiłaby jego postępowanie za pomocą siły. Prawo naturalne było to prawo do zachowania życia w chaosie (prawo którego się nie możemy zrzec)

Locke - człowiek żył kiedyś zgodnie z prawami natury wykorzystując umiejętności jakie dał mu Pan Bóg. Dał mu je wraz z życiem, a służą one zachowaniu tego żyda, tych praw nie oglądamy w realnych stosunkach między ludźmi, da się je odnaleźć w drodze abstrakcyjnego rozumowania. Człowiek w stanie natury to jednostka społeczna (inaczej niż u hobbes a) człowiek kiedyś był samowystarczalny, nie potrzebował drugiego człowieka, ale gdy nastąpił rozwój ludzkości zaczęły powstawać konflikty, ponieważ nie dawało się już utrzymać tej naturalnej odrębności poszczególnych jednostek. Zaczęto się zastanawiać jak stworzyć ochronę dla praw naturalnych (nienaruszalność, wolność, własność, samozachowanie żyda). Dlatego musiało powstać państwo, które odironiłoby krąg praw jednostek W obu przypadkach występuje kreatywne pojęde wolnośd, czyli nie podleganie nikomu.

Arystoteles - arystotelowskie prawo natury stanowiło postęp w stosunku do sofistów. Natura występuje jako stróż powszechnego ładu, twórca harmonii świata. Poznaje się ją nie jak u Platona