104715

Zniesienie poddaństwa osobistego chłopów w Austrii i Rosji zniweczyło tradycyjną i dla paiistwa bardzo wygodną zasadę administracyjno —sądowej władzy pana ziemi nad cłiłopami Wypełnienie tej luki przez biurokrację byłoby tnidne, pojawił się więc samorząd gminy Potrzeba ingerencji państwa w coraz szersze strefy + kryzysy finansowe i kiepska organizacja w Austrii i Rosji = zrzucenie części zadań (opieka społeczna, edukacja itp.) na barki samorządów.

Ordynacje wyborcze do samorządów dawały przywilej ludziom bogatym, zabezpieczły przed niebezpicznymi klasami i upolitycznieniem samorządów Władze nadzorowały ściśle samorządy

•    Rosja

186lr. - samorząd na szczeblu gminy i gromad)' (kilka gmin); 64r. - samorząd w guberniach i powiatach; 70r. - w miastach

Kompetencje zgromadzeń gminnych i gromadzkich: wybór sołtysów i wójtów, niższych funkcjonariuszy i sądów gromadzkich

Rozległe zadaiua otrzymał samorząd ziemski, tj. gubenualny i powiatowy W miastach powoływano rady (dumy) miejskie, które wybierały zaiządy miasta

Rosja, dramatycznie zapóźniona pod względem kontroli przemysłu i handlu, porządku sanitarnego, stanu dróg. ubezpieczeń gospodarczych, liczby szkół, szpitali, przyniłków itd., zrobiła dzięki samorządom wielkie postępy we wszystkich tych dziedzinach Opozycyjne postawy inteligencji zatrudnianej przez samorządy

•    Austria - szeroka autonomia wszystkich krajów koronnych (17), część węgierska przyznała autonomię tylko Chorwacji („chudą)

Powstały sejmy krajowe i ich organy wykonawcze, wydziały krajowe

Kompetencje tych organów były dość wąskie i dużo zależało od dogadywania się z Wiedniem (np. Polacy uzyskiwali więcej niż Czesi)

Samorząd lokalny powstał w miastach, gminach i - tylko w niewielkiej części monarclui - w powiatach

Podział zadali; własne (gospodaika i kultura), poruczone

Spory kompetencyjne, samorząd austriacki nie miał dobrej reputacji

•    Prusy

1808r. - samorząd miejski - roległe kompetencje organów wybieralnych

W okresie konstytucyjnym stworzono samorządy na szczeblu gmin. powiatów, rejencji i prowincji Przyjęto zasadę, że organy z wyboru są jedynie po to. by - na niższych szczeblach - wywierać wpływ na obsadę stanowisk szefów administracji, a także by pomagać urzędnikom zawodowym oraz by ich kontrolować

PRAWA I SWOBODY PODDANYCH

•    W państwie liberalnym prawa Człowieka są uznawane za naturalne, państwo tych praw nie ustanawia, lecz je deklaruje. W państwie postabsolumym prawa i swobody obywatelskie mają charakter pozytywny (tylko monarcha jest władzą pierwoOią naturalną)

•    Równość wobec prawa - tylko deklarowana. W rzeczywistości ustawy naruszały ową równość. Urzęnik jednak nie mówgł wprowadzać dodatkowych rozróżnień, niż te przewidziane w ustawie

•    Równość wobec prawa objawiła się w powszechnej shiżbie wojskowej. W 1814r. wprowadziły ją Prusy, a po zwycięstwie tego państwa nad Austrią i Francją, wzór pruski zastosowano w Austrii (1869r.) i Rosj (1874r.)

PAŃSTWA ZŁOŻONE

•    Austria i Prusy uznały konieczność eksperymentowania państwa złożonego

-    Dla Prus było to narzędzie jednoczenia Niemiec (federacja)

Dla Austrii łagodzenia konfliktów narodowych (unia realna dwu państw)

•    Austro - Węgry (1867r.) - związek dwu równorzędnych państw

-    Wspólne instytucje: monarcha (cesarz w Austrii, król na Węgrzech), trzy ministerstwa: spraw zagranicznych, wojny, finansów; parlamenty delegowały 60 - osobowe delegacje do dyskutowania nad wspólnymi sprawami (dyskutowały osobno, głosowały razem)

Węgrzy akcentowali iuepodległość swego paiistwa, ale ich polityka zaczęła stwarzać zagrożenie dla spokoju (madziaryzacja i ucisk narodowy)