105834

obrębie każdej kultury definicje te są w znacznej mierze gotowe, a wybór takiej lub innej zależy od usytuowania jednostek w strukturze społecznej.

Interakcja podlegała określonym społecznym regułom i odbywa się w określonych ramach społecznych, jest od tych reguł i ram jakoś zależna i wpływa jakoś na ich utrwalenie.

Rytuał ma zasadnicze znaczenie, bo podtrzymuje nasze zaufanie do podstawowych stosunków społecznych. Dostarcza innym ludziom sposobności upewnienia się co do prawomocności naszej pozycji w strukturze społecznej, zobowiązując nas do tego samego.

Rytuał to mechanizm, dzięki któremu ci, którzy są usytuowani niżej, uznają wyższość pozycji tych, którzy są ponad nimi. Stopień tytualizmu w społeczeństwie odzwierciedla prawomocność jego struktury społecznej, rytualny respekt dla jednostek jest zarazem oznaką respektu dla wykonywanych przez nie ról.

Geneza badanej teorii wiąże si£ z zainteresowaniem Goffmana zachowaniem ludzi i ich obserwacjami

Ads by Gqqł1s w sytuacjach dla jednostki naturalnych. Zajmowały go przede wszystkim gesty, pozory, pozy, wypowiedzi

w określonych sytuacjach warunkowane kontekstem danej chwili, powstające na grandę interakcji z innymi. Konkluzją do tak prowadzonych obserwacji było wyprowadzenie tezy o istnieniu tzw. perspektywy dramaturgicznej, którą rozumiał jako pojmowanie zachowania człowieka w kategoriach teatm, w którym Człowiek jest głównym bohaterem, aktorem, cały czas występującym przed innymi, którzy stają się dla niego swego rodzaju publicznością. Człowiek w myśl tej koncepcji ciągle odgrywa jakąś rolę, która zależy od okoliczności, w których człowiek się znajduje. Jego funkcjonowanie w społeczeństwie, wśród innych, ma cliarakter porządku interakcyjnego, a zatem podlega rozmaitym jawnym i ukrytym zasadom i regułom kierującym interakcjami z innymi, podczas spotkań, zgromadzeń, wchodzenia w rozmaite interakcje.

Tak postawiona i sformułowana teoria została wzbogacona przez Goffmana o pojęcie frontonu, czyli jaźni oraz kulis, a więc sfeiy, która na chłodno analizuje działania zachodzące podczas interakcji oraz ich skuteczność. Według socjologa istnieją w świecie jednostki, które utożsamiają się z granymi rolami, jak i te, zachowujące wobec nich dystans. Czasem owo odgrywanie ról wiąże się z świadomym i interesownym działaniem jednostki, celowym sterowaniem „publicznością”. Na podstawie takich ustaleń Goffman wyodrębnił postawę „cynika” i „szczerego”, w zależności od stosunku podmiotu do własnej roli. Zarówno jednemu, jak i drugiemu typowi osobowości towarzyszy potrzeba, aby fciyć postrzegany przez innych w kategoriach autentyzmu. Najczęściej towarzyszy mu także potrzeba akceptacji, niezależnie od tego, czy aktor wierzy

w swoją rolę, czy też traktuje ją tylko jako okazję do założenia maski, którą zrzuci z siebie zaraz po skończonym przedstawienia

Powyżej zaiysowane podstawowe założenia teorii interakcji znajdują swe przełożenie na konkretne sytuacje, w jakich przychodzi znaleźć się jednostce, a wynikające najczęściej z funkcjonowania człowieka

w rozmaitych sferach życia, takich jak chociażby praca, religia czy zabawa. Aktywność człowieka w każdej

z tych dziedzin wyraża się w różnych słowach formułowanych na daną okoliczność, symbolicznych