106160

^ myślenie krytyczne - jest rodzajem myślenia realistycznego ukierunkowanego na

specyficzny cel, jakim jest ewaluacja; jego celem jest rzetelna i realistyczna ocena istotnych aspektów aktywności intelektualnej człowieka;

-    Stemberg - w przypadku, gdy myślenie krytyczne dotyczy samego siebie uważane jest wtedy za proces metapoznawczy

• myślenie krytyczne * krytyczna refleksja - ocena relacji między tym, jak działamy, a tym, co jest w danej kulturze cenione jako spełniające kryteria etyczne 2) Podział oparty na kryterium rozwojowym

✓ dwa rodzaje myślenia

-    sensoryczno-motoryczne - przetwarzanie informacji ograniczone do bodźców rejestrowanych sensorycznie w danym momencie, a operacje na nich dokonywane mają postać czynności eksploracyjnych

-    wyobrażeniowo-pojęciowe - dojrzała forma myślenia, charakterystyczną wyłącznie dla człowieka od pewnego stadium rozwoju, gdzie wyobraźnia i pojęcia zajmują miejsce spostrzeżeń, a abstrakcyjne operacje przejmują rolę czynności motorycznych

^ klasyfikacje myślenia według Piageta

-    stadium myślenia sensoryczno-motorycznego

-    stadium przedoperacyjne - rozwój myślenia pojęciowego

-    stadium operacji konkretnych - umiejętność myślenia logicznego, odwracalność operacji myślenia (dokonanie w umyśle odwróconego działania i wyprowadzenia logicznego wniosku) oraz decentracja (uwzględnienie wmyśleniu więcej niż jednej cechy obiektów, a nawet gradacji ich ważności

-    stadium operacji formalnych - przeniesienie zdolności wykształconych w poprzednim stadiim na obiekty abstrakcyjne

S myślenie postformalne (dialektyczne) - formułowanie w myśleniu tez i antytez oraz ich późniejszego syntetyzowania, które może być podstawą sformułowania kolejnej tezy. a dla niej stosownej antytezy itd. a) Teorie myślenia

teoria Berlyne'a - myślenie jest ciągiem symbolicznych bodźców i reakcji; symboliczny bodziec to taki, który posiada znaczenie i wywołuje reakcję, kiedy fizycznie bodziec nie jest obecny: reakcja symboliczna - r. wywołana bodźcem symbolicznym (np. mowa. gesty, czynności obrzędowe)

-    myślenie typu S - jeżeli reakcje nawykowe rutynowo uruchamiane w danej kategorii sytuacji, w wyniku procesu myślenia przenoszone są na inna kategorię sytuacji (zbliżone do m. reproduktywnego)

-    myślenie typu R - podmiot wykonuje reakcję lub sekwencję reakcji, której nigdy wcześniej nie wykonywał (zbliżone do m. produktywnego)

dwie grupy procesów poznawczych wzbogacające myślenie:

-    zbieranie informacji - wypełnianie luk informacyjnych w aktualnej sytuacji bodźcowej (zachowania eksploracyjne i zachowania poznawcze)

-    odrzucanie informacji - selekcja uwagowa i abstrakcja (mechanizm redukcji różnorodności przez ignorowanie różnic)

'S teoria Barona - myślenie składa się z dwóch grup operacji:

1)    poszukiwania

-    możliwości - potencjalne możliwości odpowiedzi na zadane pytania, dopuszczalne sposoby rozwiązywania początkowego stanu wątpliwości czy niepewności

-    dowodów - wszelkie informacje pomocne w ustaleniu zakresu, w którym określona możliwość spełnia założone cele

• celów - stanowią kryteria czy standardy oceny możliwości

2)    wnioskowania

Dowody wpływają na „moc" możliwości. ale z uwzględnieniem ich wag, które wynikają z realizowanych celów.

Elementy struktury myślenia

*    Badanie struktury myślenia polega na wyróżnianiu składników budulcowych tego procesu oraz sposobu (reguł)ich łączenia

*    Właściwości analizy struktury myślenia:

-    materiał - rodzaj informacji przetwarzanych w procesie myślenia, który charakteryzuje się określoną formą reprezentacji (konkretno-obrazowa vs. abstrakcyjna) i treścią (drzewo vs. prawda)

-    operacje umysłowe - przekształcenia dokonywane na reprezentacjach umysłowych

-    reguły - sposoby uporządkowania łańcucha operacji umysłowych, składających się na proces myślenia