107141

Trybunał stwierdził, że „kwestia czy dana materia należy, czy też nie do sfery wyłącznych kompetencji państwa jest kwestią zasadniczo względną; zależy to od rozwoju stosunków międzynarodowych Może się zdarzyć, że w kwestii, takiej jak obywatelstwo, które nie jest co do zasady normowane przez prawo międzynarodowe, swoboda decydowania według własnego uznania będzie jednak ograniczona przez zobowiązania, które zostały zaciągnięte wobec innych państw. W takim przypadku, kompetencja państwa, wyłączna w zasadzie, jest ograniczona przez reguły prawa międzynarodowego.”

Podkreślić należy, że zakres sfery zastrzeżonej zależy od prawa międzynarodowego i jego rozwoju. Prawo międzynarodowe uznaje istnienie „sfery zastrzeżonej”, lecz nie określa jej przedmiotowego obszaru. Prawo międzynarodowe wiążące państwo jest jedynym punktem odniesienia przy podejmowaniu próby określenia przestrzeni jego strefy zastrzeżonej. To od państwa zależy w jakim stopniu, w jakim zakresie zwiąże się prawem międzynarodowym i jaki kształt przybierze sfera jego wyłącznych kompetencji. Sfera zastrzeżona jest zatem indywidualna dla każdego państwa i w oczywisty sposób ewoluuje.

Z poszanowaniem strefy zastrzeżonej kompetencji państwa łączy się bezpośrednio zasada nieinterwencji.

Artykuł 2 ust. 7 Karty Narodów Zjednoczonych:

„Żadne postanowienie niniejszej Karty nie upoważnia Organizacji Narodów Zjednoczonych do interwencji w sprawach, które należą z istoty swej do kompetencji wewnętrznej któregokolwiek państwa, ani do żądania od członków, aby przekazywali takie sprawy do załatwienia według niniejszej Karty (...)”.

Zasada nieinterwencji zakazuje interwencji (ingerencji) państw w „sprawy wewnętrzne” innych państw. Zasada nie wyznacza precyzyjnie granic, przekraczać których nie wolno (to skutek - nieustannej ewolucji granic strefy zastrzeżonej), jak również nie określa katalogu zakazanych sposobów interwencji. Taki stan powoduje, że bywa przedmiotem dyplomatycznych, czy też politycznych „manipulacji”

(dramatycznych stwierdzeń o - „mieszaniu się w sprawy wewnętrzne”) - nie zmienia to jednak postaci rzeczy, że - mimo tych „braków” - zasada nieinterwencji jest jedną z kluczowych zasad prawa międzynarodowego.

Sprawa Nikaragua vs. USA (Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, 1986)

MTS podał definicję zasady nie-interwencji, wskazując na konstytuujące ją elementy: „Zgodnie z powszechnie przyjętymi stwierdzeniami, zasada ta zakazuje każdemu państwu jak i grupie państw interweniować bezpośrednio łub pośrednio w sprawy wewnętrzne i zewnętrzne innego państwa.

Interwencja zakazana dotyczy materii, które zasada suwerenności państw pozwala każdemu z nich normować swobodnie. Jest nią więc wybór systemu politycznego, ekonomicznego, społecznego, kulturalnego, jak i kształtowanie stosunków zagranicznych Interwencja jest zakazana, jeśli wobec tych wyborów, które muszą pozostać wolne, stosowany jest przymus.” Można wskazać też na przykłady skrajnie „wewnętrznych" domen aktywności państwowych normowanych w istocie prawem międzynarodowym.

Umowa z Gwatemala City (6-7.08.1987),

Umowa przyjęta przez pięciu prezydentów Republik Ameryki Centralnej, nakładająca na Nikaraguę obowiązek ukształtowania ustrojowych rozwiązań w formule rządów demokratycznych m.in., zabezpieczenia pluralizmu w przestrzeniach życia publicznego, wolności słowa, rządów prawa, wolności partii politycznych tajnych, wolnych, bezpośrednich, okresowych wyborów. Podobnym przykładem układ z Dayton (podpisany w Paiyżu 14.12.1995) - traktat p>okojowy dla Bośni i Hercegowiny - stronami: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Serbia; układ zawierał tekst konstytucji dla Bośni i Hercegowiny, a