683539638

ściowo. Sądzę, że pokaz, czy też ćwiczenia terenowe nie dadzą w pełni korzystnych wyników bez metody werbalnej.

Do słuchacza trzeba dotrzeć i to właśnie metodą werbalną. Ten pierwszy etap pozwala na nawiązanie kontaktu ze słuchaczem. Mamy wówczas szansę nauczyć go czegoś, stosując inne (jeśli ktoś woli: doskonalsze) metody kształcenia. Każdy pedagog ma wypracowane metody nauczania. Doskonali je, jeśli jest to możliwe - wszak każdego roku ma do czynienia z innymi osobowościami. Najważniejsze jest jednak zdobycie zaufania słuchaczy i zyskanie ich sympatii. Kolejne etapy nauczania i rezultaty pracy dydaktycznej będą potwierdzeniem wyboru najkorzystniejszych metod kształcenia.

Mimo kontrowersyjnych opinii na ten temat nadal uważam, że metoda werbalna jest efektywną i atrakcyjną metodą nauczania, zwłaszcza gdy jest wzbogacona odpowiednimi środkami dydaktycznymi [por. Sobczyk 1998d]. Przy realizacji programu nauczania ochrony środowiska stosuję następujące metody kształcenia i środki dydaktyczne:

Metody oparte na słowie

♦ wykład

Wykład jest jednym z podstawowych źródeł wiedzy o przedmiocie. Istota wykładu polega na rzetelności i stałym aktualizowaniu osiągnięć naukowych dotyczących omawianej problematyki. Ochrona środowiska to zagadnienie obecnie tak istotne i uniwersalne, że doniosłością wyprzedza nawet tematykę wojny i pokoju. Szerzenie postaw przyjaznych środowisku i rozbudzanie świadomości ekologicznej to najważniejsze funkcje wykładu. Wykład jest trudną formą przekazywania informacji. Trudną ze względu na to, że informacje przyjmowane są przez studentów z zaufaniem. Dzięki temu można przełamać postawy obojętne lub szkodzące środowisku, rozbudzać wyobraźnię, pobudzać do działania. Wykład z zakresu nauk technicznych ma na celu rozpoznanie źródeł, wielkości i jakości zanieczyszczeń, poznanie technologii ich ograniczania, podkreślenie konieczności poszanowania środowiska naturalnego, w tym surowców i energii [Boć, Nowacki i Samborska-Boć 2000, s. 188-191]. Do przygotowania wykładu konieczny jest właściwy dobór treści merytorycznych, ciekawych, inspirujących środków dydaktycznych (w miarę możliwości każdy temat wykładu ilustrowany jest krótkim filmem edukacyjnym; wykorzystywany jest również rzutnik przeźroczy, plansze,

42