109356

D) Odpowiedzialność za cudze czyny-zasada winy i zasada słuszności

Zawiniony czyn człowieka może polegać również na tym, że nie dopełnił on ciążącego na nim obowiązku nadzoru nad iiuią osobą, która w następstwie tego wyiządziła komuś szkodę. W przypadku takim zobowiązany do nadzoru ponosi odpowiedzialność za własne zachowanie, z tym zastrzeżeniem, że cudzy czyn, jakim jest zachowanie się podopiecznego stanowi bezpośrednią przyczynę szkody Jest ciężkim dla pokrzywdzonego udowodnienie relacji między obowiązanym do nadzoru a podopiecznym. W związku z tym bardzo rzadko udaje się wygrać takie sprawy, na szczęście poszkodowany ma prawo dochodzenia odszkodowania od bezpośredniego sprawcy, ponieważ osoba zobowiązana do nadzoru jest tylko ewentualnym współsprawcą, odpowiedziabiym solidarnie.

Natomiast, jeżeli sprawcy nie można przypisać winy. bo Np. jest niepełnoletni to można dochodzić odszkodowania od sprawującego nadzór lub wyjątkowo od sprawcy. 425:426:427-

Odpowiedzialność ta oparta jest na winie osoby zobowiązanej do nadzoru, lub sprawującej nadzór. Jednakże ustawa, clironiąc interesy poszkodowanego, ułatwia mu dochodzenie odszkodowania od osoby zobowiązanej przez ustanowienie w art. 427 dwóch korzystnych dla poszkodowanego domniemań prawnych. I >co do winy w nadzorze, 2)co do związku przyczynowego miedzy zawinionym zachowaniem się osoby zobowiązanej do nadzoru a szkodą wyrządzoną przez podopiecznego osobie trzeciej . Nauczyciel odpowiada za szkodę wyrządzoną przez jednego ucznia drugiemu uczniowi (SN).

Odpowiedzialność sprawcy-Art. 42# można uruchomić wtedy, gdy poszkodowany nie ma zapewnionego naprawienia szkody tj„ gdy zostanie obalone domniemanie winy w nadzorze lub domniemanie związku przy czynowego; jeżeli ściągnięcie odszkodowania jest niemożliwa lub bardzo utrudnione i jeżeli brak jest osób zobowiązanych do nadzoru. Artykuł ten jest oparł)' na zasadzie słuszności.

E) Odpowiedzialność osób powierzających wykonanie czynności innej osobie-zasada winy i zasada ryzyka

Występuje w dwóch przypadkach, w których wspólne są 3 elementy Dpowierzający czynność ponosi odpowiedziaIność2) za cudzy czyn, a mianowicie za działanie osoby, której powierzył czyiuiość,3)jeżeli czynność ta wyrządziła skodę osobie trzeciej.

a) Odpowiedzialność a szkodę wyrządzoną przez samego wykonawcę.429- ustawodawca obciąża powierzającego czynność odpowiedzialnością jedynie za dokonanie właściwego wyboru wykonawcy. Powierzający czyiuiość powinien dokonać wyboru starannie w trosce o to. aby wykonawca nie wyrządził osobom trzecim szkody przy wykonywaniu powierzonej mu czynności. Odpowiedzialność oparta jest na winie w wyborze.429-konstruuje domniemanie tej winy. Szkoda musi być wyrządzona w funkcjonalnym związku z powierzeniem czynności (przy wykonaniu). Jeżeli kasjer w banku nas okradnie to bank za to nie odpowiada, bo kasjer wykonał tę czyiuiość przy sposobności, przepisy 415 i 471 są w tym przypadku podstawami ewentualnej odpowiedzialności banku w tej sytuacji-. SN. :429 może być obalone, jeżeli wykazany, że osoba, którą wybraliśmy trudni się daną dziedziną zawodowo (profesjonalista).

b) Odpowirdzialność za szkodę wyrządzoną przez podwładnego. 430-hard/o surowa oparta na zasadzie ryzyka odpowiedzialność zwierzchnika za szkody wyrządzone przez podwładnego. Zwierzchnik odpowiada za wszelkie wyrządzone przez podwładnego osobom trzecim szkody przy wykonywaniu powierzonych przez niego mu czynności i z jego winy. Zawinić ma podwładny. Z uwagi na to. że odpowiedzialność zwierzchnika uzależniona jest od odpowiedzialności bezpośredniego wykonawcy, z reguły obaj ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec poszkodowanego Wyjątki wprowadził kodeks pracy otóż art 120 KP- w razie wyrządzana przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej zobowiązany do jej naprawiana jest wyłącznic pracodawca. Natomiast wobec pracodawcy pracownik odpowiada tyłków wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. 119KP.

F)Odpo\vieclzialność organów władzy publicznej-zasada ryzyka Art. 417. § I. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Np. NBP. proboszcz parafii § 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakr esu władz)' publicznej zlecono, na podstawie porozumiaua. jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi icli wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu taytorialnego albo Skarb Państwa.