111097

KORPORACJE WIELONARODOWE (transnarodowe przedsiębiorstwa) są to takie podmioty gospodarcze, które uczestniczą w obrocie międzynarodowym prowadząc działania gospodarcze minimum w dwóch krajach; pochodzą od kampanii narodowych z XVII wieku

Pierwsza korporacja - Singer and Company (siedziba w USA, współpraca m.in. z Japonią, firma produkująca maszyny do szycia)

Dzielą się na:

•    Zintegrowanie horyzontalnie = ten sam produkt lub usługa w różnych częściach świata ( np. McDonald's)

•    Zintegrowane wertykalnie = podmioty z różnych części świata dostarczają elementów do produkcji w państwie macierzystym np. Adidas)

•    Zdywersyfikowane = mieszane (np. Simens, Microsoft)

Najwięcej korporacji jest w USA i Japonii (ok. 300).

Korporacje wielonarodowe działają wg wspólnej strategii, mają wspólny zarząd. Są w stanie oddziaływać na rynki i rządy. Ich dochody, zyski i budżety są większe niż innych państw.

Ratęga korporacji wielonarodowych sprawia, że wchodzą z państwami w umowy. Problemy pojawiają się przy klasyfikacji takich umów pod względem prawnym.

Korporacje wielonarodowe przyczyniają Siudo destabilizacji państw lub nawet do obalenia rządów (np. w Chile lub Shell w Nigerii). Nie są regulowane w sposób prawny ( ani zasady działania, ani polityki podatkowej). Występują jedynie miękkie zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy.

2.) Dynamiczne = społeczność międzynarodowa to nie jest coś raz utrwalonego, nie jest sztywną strukturą, ulega nieustannym przeobrażeniom

Dynamiki nadają:

•    Powstanie i upadek państw = współcześnie w skutek oderwania się od innego państwa np. Kosowo; secesja - złamanie integralności państwa, ale wsparta zasadą o samostanowieniu; rozpad państwa - powstanie nowych państw, upadek państwa - połączenie państw, dekolonizacja - zjawisko minione

•    Powstanie i rozwiązanie organizacji międzynarodowych = a także ich łączenie lub zastąpienie jednej przez drugą, przekształcenie wewnętrzne org. międzynarodowej

•    Internacjolizacja - pokonywanie barier porządków prawnych poprzez tworzenie norm, konwencji z możliwością modyfikacji

•    Integracja - wyróżnia się dwa modele:

>    Europejska - stopniowe zacieśnianie więzi wewnętrznych i zapewnianie traktowania narodowego, model kroczącej integracji, rozszerzanie na coraz nowe dziedziny i tworzenie unii gospodarczej i politycznej

>    Amerykańska - NAFTA, luźne związki, brak traktowania narodowego, tworzenie preferencji wzajemnych, strefa wolnego handlu dot. obrotu towarowego, uzupełnienia dot. siły roboczej i ochrony śodowiska

>    Mercosur - połączenie obu modeli

•    Globalizacja - wpływ na globalizację miał rozwój technik komunikacyjnych, transportu towarowego i telegrafu w wieku XIX , a w XX wynalezienie samochodu, rozwój technologii informacyjnych, które są generatorem zmian w różnych płaszczyznach; globalizacja jest procesem niesterowalnym, państwa podlegają globalizacji, która wpływa na nie same i stosunki między nimi

>    Przedmiotowa^ powstanie rynku światowego (znoszenie barier technologicznych i administracyjnych - liberalizacja handlu), rozumianego jako rynek handlowy, czyli rynek towarów i usług (obecnie rynek usług dominuje nad rynkiem towarowym); za powstaniem rynku światowego idzie powstanie światowego rynku finansowego (upowszechnienie inwestycji zagranicznych); w ślad za przepływem kapitału idzie powstanie wielkich banków oraz giełd (potęga bankowa - wirtualny pieniądz 50 razy większy niż prawdziwy), z przepływem kapitału wiążą się migracje ludności, która umożliwiają techniki komunikacyjne (drenaż mózgów - wyłapywanie najmądrzejszych z całego świata to światowych korporacji)

rynek światowy liberalizacja handlu światowy rynek finansowy przepływ kapitału -> powstanie banków i giełd migracje ludności