115467

zmierzyć i wyrazić za pomocą liczb mianowanych. Wdrażane są w różnych jednostkach fizycznych (np. w metrach, gramach, sztukach) i występują z różnym natężeniem u poszczególnych jednostek zbiorowości. Cechy mierzalne opisane są w skali interwałowej lub ilorazowej, a ich warianty wyrażone są zwykle w postaci liczb.

Do cech mierzalnych zalicza się również quasi-ilościowe (porządkowe), wyrażone opisowo. Przedstawiają one natężenie badanej właściwości, porządkując w ten sposób zbiorowość (np. oceny: bdb, dbitd.)

2. Cechy niemierzalne (jakościowe, kwalitatywne) - właściwości jednostek statystycznych, których nie możemy zmierzyć. Można jedynie stwierdzić, który z wariantów cechy występuje u danej jednostki. Te cechy opisane są w skali nominalnej lub porządkowej, a ich warianty określane zwykle słownie. Liczba wariantów cechy niemierzalnej jest skończona.

Przykładem takiej cechy jest pleć, wykształcenie, kolor.

Pomiarem nazywamy czynność polegającą na przyporządkowaniu liczb przedmiotom (obiektom) lub wydarzeniom zgodnie z pewnym zbiorem reguł.

Wynikiem pomiaru są dwa rodzaje wielkości:

-    mówiące o liczebności zbioru obiektów,

-    cliarakteryzujące stopień nasilenia zjawiska.

Dla potrzeb pomiaru cech statystycznych stosuje się skale pomiarowe.

Skala pomiarowa to system symboli kodujących wyniki pomiaru lub ogólniej dowolne dane. Symbole te charakteryzują mierzone obiekty pod względem określonej zmiennej.

Rodzaje skal pomiarowych

•    skala nominalna,

•    skala porządkowa,

•    skala interwałowa,

•    skala ilorazowa.

Skala nominalna - stosuje wyłącznie opis słowny dla potrzeb identyfikacji jednostki. Pomiar polega na zastosowaniu liczby jako nazwy, czyli grupowaniu jednostek w klasy (kategorie). Wartości na tej skali nie mają oczywistego, wynikającego z natury danego zjawiska uporządkowania (np. nazwy miejscowości). Nawet jeśli wartości zmiennej nominalnej są wyrażane liczbowo, to liczby te są tylko umownymi identyfikatorami, nazwami, nie można więc wykonywać na nich działań arytmetycznych, ani ich porównywać.

Przykłady zmiennych nominalnych: miejsce zamieszkania, płeć.

Skala porządkowa - służy, jak sama nazwa wskazuje, do porządkowania danych. Pomiar polega na grupowaniu jednostek w klasy (kategorie), którym przypisuje się nazwy lub liczby i porządkuje się te klasy ze względu na stopień natężenia, w jakim posiadają one badaną cechę.

Wartości mają więc jasno określony porządek (kolejność), ale jednak nie da się w sensowny sposób określić różnicy ani ilorazu między dwiema wartościami (np. wykształcenie).

Przykłady zmiennych porządkowych: wykształcenie, kolejność zawodników na podium, ranking przedsiębiorstw.

Skala intcrw ałow a (przedziałów a) - ma własności skali porządkowej, gdyż możliwe jest porządkowanie jednostek statystycznych. Różnice pomiędzy wartościami dają się obliczyć i mają sensowną interpretację w świecie rzeczywistym, jednak nie ma sensu dzielenie dwóch wartości