112847

-    zależny

-    pochodny

Podstawowym warunkiem jest przynależność do jednego z państw członkowskich. Nie można się zrzec tego obywatelstwa, a tracimy je wraz z utratą obywatelstwa państwa pochodzenia Nabywamy je wraz z uzyskaniem obywatelstwa jednego z państw członkowskich. Teraz obywatelstwo UE wiąże się jedynie z prawami, me ma określonych obowiązków' Prawa zostały określone w art 17-21, ale to nie jest katalog zamknięty Rada na wniosek Komisji może rozszerzyć ten katalog:

a)    swoboda przemieszczania się obywateli HE (art. 18) - występowała już w traktatach założycielskich, ale tylko co do pracowników wspólnego rynku wewnętrznego; teraz obejmuje wszystkich ale nie każdy ma taki sam status:

-    pracownicy - najbardziej uprzywilejowana kategońa w przemieszczaniu się (dyrektywa 360/2004), warunek - posiadanie obywatelstwa UE, status ten nabywa się poprzez zatrudnienie na terytorium państwa przyjmującego; zrównam są z obywatelami państwa przyjmującego;

-    członkowie rodzin pracowników- jeszcze bardziej uprzywilejowana kategoria, bo oni nie muszą mieć obywatelstwa UE (małżonek, dzieci, dzieci małżonka, rodzice pracownika i małżonka, partner pracownika);

-    studenci - klasyczny student (student jako dziecko pracownika) ma pełny pakiet świadczeń, także pracownik zatrudniony na terenie państwa przyjmującego podejmujący studia w dziedzinie wykonywanej pracy (trakhije się to jako kontynuacja pracy),

-    emeryci i renciści - pracował co najmniej dwa lata przed rentą, czy emeryturą - traktowany jest jak emeryt czy rencista na terenie państwa przyjmującego, ale inaczej jest, jeśli uzyskał rentę czy emeryturę na terenie swojego państwa - musi mieć środki na życie, na ubezpieczenie, by nie był obciążeniem dla państwa przyjmującego;

-    inne

Swobodny przepływ' obywateli ma trzy ograniczenia:

-    ze względu na bezpieczeństwo

-    ze względu na porządek

-    ze względu na zdrowie publiczne.

b)    Prawo do wykonywania biernego i czynnego prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego i władz lokalnych (art. 19)

c)    Opieka konsularna i dyplomatyczna - gdy dane państwo me posiada placówki dyplomatycznej, to może skorzystać z pomocy dyplomatycznej państwa członkowskiego, ale pomoc jest ograniczona i państwo pochodzenia musi zaakceptować koszty pomocy. Są ty dwie metody:

-    zgadza się na każdy koszt automatycznie w oświadczeniu

-    każdorazowo akceptuje koszty

d)    Prawo petycji oraz skargi (art. 195) do rzecznika praw obywatelskich. Skarga dotyczy działalności instytucji wspólnotowych oprócz ETS i Sądu I instancji.

Powyższych praw możemy dochodzić na poziomie krajowym i przed ETS lub Sądem I instancji.

e)    Prawo dostępu ilo dokumentów instytucji wspólnotowych.

Ad. 2. Jednostka jako podmiot gospodarczy podlega szczególnej ochronie przez prawo wspólnotowe, gdy jest pracownikiem, usługodawcą, usługobiorcą albo prowadzi działalność