120837

7: Ekonomia klasyczną w historii „myśli ekonomicznej

Szkoła myśli ekonomicznej, zapoczątkowana w drugiej połowie XVIII w. przez Adama Smitha, uważana za pierwszy współczesny, naukowy kierunek ekonomiczny. Do najważniejszych przedstawicieli kierunku poza Adamem Smithem zalicza się Williama Petty, Davida Ricardo, Thomasa Malthusa, Johna Stuarta Milla oraz Johanna Heinricha von Thunena. Niektórzy autorzy, jak na przykład John Maynard Keynes, rozszerzają definicję ekonomii klasycznej także na Karola Marksa.

Ekonomia klasyczna to nurt w ekonomii mający swój początek pod koniec XVIII wieku. Główni przedstawiciele tego nurtu to: Adam Smith, David Ricardo, Thomas Malthus, John Stuart Mili. Ekonomia ta zajmowała się głownie podażą i kosztami.

Za jego początek uważa się rok 1776 kiedy to szkocki filozof Adam Smith opublikował swe dzieło pt: „Badania nad naturą i przyczynami bogacenia się narodów".

A. Smith zaprezentował pogląd, że tak jak planety krążą po swoich orbitach i są zabezpieczane przed zderzeniem przez niewidzialne siły grawitacji, tak ludzie mogą prowadzić bezpiecznie swe ekonomiczne interesy dzięki "niewidzialnej ręce rynku" jako określenia dla pozytywnych efektów działania konkurencji mimo, że poszczególne jednostki nie kierują się w swoich działaniach poszukiwaniem korzyści społecznej.

Dzieło zawierało swoisty system naukowy opierający się na dotychczasowych zrębach, ale również był rozwinięciem przedstawiającym jako główny problem bogactwo, które nie było postrzegane jako kruszec szlachetny, ale jako wszelki wynik pracy ludzkiej. Smith wskazywał także na konieczność podziału pracy co pozwalało na redukcję traconego czasu oraz zwiększenie zręczności robotników w efekcie prowadzący do wzrostu produkcji.

Do podstawowych poglądów Smitha nawiązał kilkadziesiąt lat później David Ricardo, który swe poglądy kształtował na podstawie obserwacji kapitalizmu manufakturowego oraz przewrotu przemysłowego w Anglii, który spowodował znaczny rozwój potencjału produkcyjnego oraz ukazanie różnic klasowych społeczeństwa. D. Ricardo w pracy pt: "Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania" w roku 1817 dokonał dogłębnej analizy istoty renty ekonomicznej, która w prawie niezmienionej formie przetrwała do czasów obecnych, a także przedstawił teorię wartości opartej na pracy.

Jednakże największym osiągnięciem tego przedstawiciela było opracowanie działania praw rządzących podziałem produktu społecznego między poszczególne grupy, w postaci pracy dla robotników, zysków dla kapitalistów oraz renty dla właścicieli ziemskich. Ricardo głosił potrzebę swobodnej wymiany handlowej krajów z całym światem co sprzyja wzrostowi gospodarczemu, był zwolennikiem zniesienia ceł na zboże.

Stworzył także teorie kosztów komparatywnych , w której wskazał, że korzyści z handlu zagranicznego mogą osiągać kraje o różnym stopniu rozwoju. Koniec funkcjonowania ekonomii klasycznej przypada na początek lat siedemdziesiątych XIX

Do Polski ekonomia klasyczna dotarła przede wszystkim dzięki pracom Jean-Baptiste Saya, który był najpopularniejszym ekonomistą zachodnim na ziemiach polskich w XIX wieku, ówczesna sytuacja polityczno-gospodarcza Polski - utrata niepodległości oraz konieczność podjęcia skutecznych reform - wpłynęła na dominację wątków pragmatycznych nad teoretycznymi.

Najwybitniejszym przedstawicielem ekonomii klasycznej w wydaniu polskim był Fryderyk Skarbek. Wśród innych ekonomistów mających swój wkład w jej rozwój należy wymienić Juliana Dunajewskiego, Józefa Supińskiego oraz Dominika Krysińskiego.

Angielska ekonomia klasyczna:

Adam Smith, David Ricardo, Thomas Malthus, James Mili, John Stuart Mili, John McCulloch, William Nassau Senior

Francuska ekonomia klasyczna:

Jean Charles Leonard Simonde de Sismondi, Jean-Baptiste Say, Frederic Bastiat. Henry Carey.