123559

R-Z = P-(H +S)

R-Z = AR AR = P-H-S

Uwaga!. Wielkość AR może być ujemna lub dodatnia. Możemy wówczas napisać

P=H + S± AR

W przypadku kiedy różnica retencji (AR) równa się zero mówimy o uproszczonym bilansie wodnym zlewni. Równanie przybierze wówczas postać uproszczoną.

P=H + S

Dzieląc równanie bilansu przez opad otrzymamy:

P

Oznaczając: S/P = P otrzymamy zależność współczynnika odpływu a od parametru P -współczynnika strat. Możemy napisać:

«r=1 — [3

Uproszczony bilans wodny stosujemy często w przypadku kiedy rozpatrujemy dłuższy okres, np wielolede. Zdarza się bowiem, że retencja Z na początku okresu równa jest retencji końcowej R.

Wielkość opadu i odpływu określane są bezpośrednio na podstawie obserwacji (deszczomierze, pluwiografy, łaty wodowskazowe, limnigrafy) natomiast straty określa się w sposób pośredni, w zależności od różnych czynników wpływającymi na ich kształtowanie.

Określając bilans z wielolecia dla danego obszaru posługujemy się wielkościami średnimi czyli:

P - średnią roczną wysokością opadu obszarowego z wielolecia w mm,

H - średnią roczną wielkością odpływu z wielolecia w mm,

S - średnią roczną wysokością strat bilansowych, tzw. deficytem odpływu w mm.

Średni roczny opad obszarowy z wielolecia obliczamy przy zastosowaniu jednej z metod graficznych* służących do wyznaczania opadu średniego dla danego obszaru. Metody te bazują na danych pochodzących z posterunków opadowych rozmieszczonych na badanym terenie. W przypadku braku stacji pomiarowych opad średni można określić na podstawie adasu klimatycznego.

Średnią roczną wielkość odpływu z wielolecia w przypadku prowadzonych na rzece obserwacji wodowskazowych ustalamy jako średnią arytmetyczną rocznych odpływów (policzonych przy wykorzystaniu przepływu Q_s) podzielonych przez powierzchnię zlewni. W przypadku braku obserwacji do obliczenia przepływu średniego rocznego z wielolecia stosujemy wzory empiryczne (np. wzór Iszkowskiego, Kajetanowicza, Punzeta ).

Wzór Iszkowskiego