123735

i zanieczyszczeń, których stężenie może być jeszcze zmniejszone w wyniku topienia strefowego w wysokiej próżni. Techniczne odmiany żelaza to: chemicznie czyste żelazo, elektrolityczne, karbonylkowe i armco.

Liczba atomowa żelaza jest równa 26. Masa atomowa tego pierwiastka wynosi 55,85 i jest średnią ważoną mas atomowych izotopów żelaza występujących w przyrodzie. Należą do nich izotopy o masach atomowych: 56 (występujący w udziale 91,57%) oraz 54 (6,04%), 57 (2,11%) i 58 (0,28 % ). W związkach chemicznych żelazo jest dwu- lub trójwartościowe.

II. Odmiany alotropowe żelaza.

Żelazo występuje w dwóch odmianach alotropowych. W temperaturze od 912°C oraz w zakresie temperatury od 1394 do 1538°C występuje odmiana alotropowa oznaczana a, a w zakresie wysokotemperaturowym oznaczana niekiedy również a(5) lub 5. Odmiana a krystalizuje w sieci przestrzennie centrowanej układu regularnego A2.

III. Wykres równowagi układu żelazo-węgiel.

1.    Składniki układu.

a)    żelazo:

przemiana magnetyczna Fea -» Fea feromagnetyk —» paramagnetyk przemiana alotropowa 1539°C przejście w stan ciekły

b)    węgiel - występuje w układzie w stanie wolnym jako grafit lub w postaci związku jako cementyt

2.    Wykres układu żelazo-węgiel.

Charakterystyczne punkty wykresu:

A (0, 1539°Q

G (0,910°C)

P (0,02%; 723°C)

S (0,8%; 723°C)

Q (0,008%; 200°C)

E (2%, 1130°C)

C (4,3% ; 1130°C)

D (6,67%; 1227°C)

Hartowanie powyżej linii GSK.

Likwidus - A, C, D.

Solidus - A, E, C, F.

Ferryt - jest to roztwór stały podstawowy węgla w żelazie a.

Austenit - jest to roztwór stały węgla w żelazie y.

Perlit - jest to struktura dwufazowa złożona z ferrytu i cementytu.

Cementyt - jest to faza międzymetaliczna.

DC - cementyt pierwotny ES - cementyt wtórny

2