44434

4. Wojna w Wietnamie

Do wojny domowej i podziału kraju doszło także w Wietnamie. Cześć kraju na północ od 17 równoleżnika została opanowana przez komunistyczną partyzantkę, której przywódca Ho Chi Minh, po kapitulacji Japonii utworzył Demokratyczną Republikę Wietnamu. (2

września 1945)

Francuzi, którzy chcieli odzyskać Indochiny ponoszą spektakularną porażkę w maju 1954 r. w dolinie Dlen Bień Phu.

Po wycofaniu się francuzów(pod koniec lat 50) w Wietnamie Południowym zaczął działać Vietcong - komunistyczna partyzantka organizowana przez Wietnam Północny. W obawie przed rozszerzeniem się wpływów komunistycznych w Azji na początku lat 60. prezydent USA John F. Kennedy skierował do Wietnamu Południowego amerykańskich doradców wojskowych.

Opanowywanie coraz większych terenów przez siły Ho Chi Minh i nieskuteczność wojsk południowowietnamskich skłoniła Stany Zjednoczone do poparcia zmiany reżimu. W wyniku wojskowego zamachu stanu, w dniach 1-2 listopada 1963 roku, Ngo Dinh Diem został obalony a następnie zamordowany. Wbrew amerykańskim intencjom, nie przyczyniło się to jednak do zwiększenia stabilności Wietnamu Południowego. Amerykańska pomoc zmieniła się w 1964 r. w interwencję zbrojną.

7 marca 1965 roku lotnictwo Stanów Zjednoczonych rozpoczęło, trwającą do listopada 1968 roku, kampanię nalotów bombowych na Wietnam Północny. 8 marca 1965 do Wietnamu Południowego przybyły pierwsze jednostki amerykańskiej piechoty morskiej (Marines), a następnie regularne formacje wojsk lądowych.

W latach 1965-1967 miał miejsce stopniowy wzrost liczebności wojsk amerykańskich w Wietnamie do ponad 500 tysięcy żołnierzy. Nie doprowadziło to jednak do zwycięstwa. Zamiast tego, w Stanach Zjednoczonych narastał sprzeciw wobec wojny, zwłaszcza wśród młodzieży. Gwałtownie spadało także morale w armii amerykańskiej.

Telewizyjne relacje z pola walki wpłynęły negatywnie na nastawienie społeczeństwa amerykańskiego wobec wojny. Prezydent Lyndon Johnson zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję, a jego następca (od 20 stycznia 1969) Richard Nixon obiecał wycofanie wojsk amerykańskich z Wietnamu.

2 września 1969 roku zmarł północnowietnamski przywódca Ho Chi Minh. W tym okresie wojska amerykańskie prowadziły politykę tzw. " wietnamizacji" wojny tzn. przeniesienia ciężaru działań lądowych na armię południowowietnamską.

Negocjacje prowadzone w Paryżu przez doradcę prezydenta ds. bezpieczeństwa Henry Kissingera i północnowietnamskiego ministra spraw zagranicznych Le

Duc Tho zakończyły się podpisaniem 27 stycznia 1973 roku układów pokojowych. Amerykański udział w wojnie w Wietnamie formalnie dobiegł końca.

Armia południowowietnamską nie była w stanie stawić skutecznego oporu i 30 kwietnia 1975 roku padj_Sajgon a Republika .Wietnamu.przestała istnieć. Równolegle do upadku Wietnamu Południowego nastąpił koniec prozachodnich rządów w Kambodży (17 kwietnia 1975) i Laosie (23 sierpnia-2 grudnia 1975). Całe Indochiny znalazły się pod władzą komunistów, a 2 lipca 1976 roku formalnie proklamowano zjednoczenie obu części Wietnamu w Socjalistyczną Republikę Wietnamu.