45814

wyrobów, ale nie mogą one zbytnio odbiegać od cen podobnych produktów na rynku. Konkurencja ma głównie charakter niecelowy (jakość, opakowanie, reklama, promocja). Wejście na rynek jest trudniejsze niż w modelu konkurencji doskonałej, wymaga większego kapitału i nakładów na skuteczną reklamę i promocję dla pozyskania klientów.

Oligopol

W oligopolu liczba producentów nie przekracza kilkunastu. Produkty mogą mieć charakter jednorodny (np. surowce, materiały) lub różnorodny (np. sprzęt radiowo-telewizyjny, samochody, artykuły gospodarstwa domowego). Ceny dyktowane są przez największe z przedsiębiorstw oligopolu (przywódca cenowy) lub ustalane w wyniku umowy między producentami. Konkurencja o charakterze niecelowym polega na ciągłej poprawie jakości i nowoczesności produktów, ustalaniu dogodnych warunków sprzedaży i gwarancji, reklamie i promocji. Wejście na rynek oligopolistyczny jest trudne, z uwagi na bariery ekonomiczne (znaczny kapitał), technologiczne i prawne, ale możliwe.

Monopol pełny

W monopolu pełnym jeden producent wytwarzają zazwyczaj unikatowy produkt, kształtujący cenę rynkową zapewniającą mu wysoki zysk na drodze ograniczania podaży. Brak konkurencji, wejście innych producentów na rynek w pełni zmonopolizowany jest praktycznie niemożliwe.

Monopol

Forma rynku, na którym działa jeden sprzedawca przy nieograniczonej liczbie nabywców. Może przybierać formę związków producentów (kartel, trust, koncern) dających przewagę ekonomiczną nad konkurentami poprzez osiąganie wyższych zysków, dzięki korzystnemu kształtowaniu cen sprzedaży, jak i wobec możliwości narzucania niskich cen dostawcom.

Przesłanką istnienia monopolu może być posiadanie patentu, praw autorskich lub prawo wyłączności na sprzedaż danego produktu na danym rynku, co może być wzmocnione posiadaniem znaku firmowego o marce światowej. Państwo może inspirować konkurentów do zredukowania ujemnego działania monopolistów (prawo antymonopolowa), może również nakładać nadmierne opłaty działając jako monopolista Monopole regulowane przez rząd czy monopole prywatne mogą stanowić barierę w rozwijaniu efektywnej konkurencji.