46120

prowadziły do awansu spoi przynajmniej niektórych. Lepiej uznać rycerstwo za złożony korpus wojowników, w którym dowódcami lub panami byli szlachcice i możnowładcy, a wykonawcami mogli być wasale, godni dependenci ze wszystkich warstw spoi. jak również zawodowi wojownicy, wolni, osiedleni, najemnicy lub uzbrojeni shidzy. Czym było rycerstwo w XI i XII w.? Zaszczytną profesją elitarnych wojowników, w której rozkazy wydawali seniorzy i książęta, a wykonywali je zwykli milites. W jaki sposób można było zostać miles? Najprawdopodobniej przez pasowanie, ceremonię o charakterze deklaratywnym i obrzęd przejścia. Do kotka XII w. jedynie względy materialne ograniczały dostęp do militia. Aby zostać rycerzem, należało oczywiście mieć odpowiediue warunki fizyczne, ale też środki finansowe: koszty ekwipunku oraz wolny czas. jakiego wy magały ćwiczenia decydujące o skuteczności wojownika w naturalny sposób rezerwowały dostęp do militia dla elity wolnych facetów, niezależnych właścicieli alodiów, wasali, dependentów hib uzbrojonych sług moznowładców, którzy utrzymywali tychże wojowników, zapewniali im konie i wyposażenie lub dostarczali środków na ich zakup. Aż do końca XII w. rycerstwo pozostawało stosunkowo otwarte. Stopniowo jednak zaczęło się zamykać przed nieszlachcicami, a w XIII w., w regionach gdzie władza polityczna była najsilniejsza lub gdzie zaczynały powstawać strukniry państwowe, pojawiały się coraz precyzyjniej określone ograniczenia prawne. Do połowy XIII w. można było zostać rycerzem wyłącznie z urodzenia albo dzięki królewskiej lub książęcej prerogatywie. Próba ograniczenia możliwości awansu spoi Tym sposobem rycerstwo przekształciło się w szlachtę: od tej pory szlachcicem był ten. kto został pasowany na rycerza, kogo przodkowie byli rycerzami i kto został uznany za rycerza przez księcia. Tymczasem pasowanie na rycerza, wyłączając specjalne zezwolenie władców, zarezerwowane było odtąd wyłącznie dla synów szlacheckich- Rycerstwo stało się synonimem szlachectwa, natomiast posiadanie szlacheckich przodków wystarczało tylko do uzyskania społ i sądowego statusu szlachciców nie pasowanych, zwanych damoiseaux. Od tej por)' w Europie Zach. rycerze byli synami szlacheckimi, natomiast nie wszyscy szlachcice dostępowali pasowania i wstępowali w szeregi rycerstwa. W połowie XIII w. nastąpił okres równowagi, kiedy to szlachta łączyła się z rycerstwem. Określająca prawnie swe granice i przywileje arystokracja dążyła do zarezerwowania godności rycerskiej dla swoich synów. Rycerstwo, będące w XI i XII w. szlachecką korporacją elitarnych wojowników, w XIII w. przekształciło się w korporację szlacheckich wojowników. Po 1300 ta tendencja się nasiliła: liczba rycerzy malała, bo pasowaiue było kosztowną wystawną ceremonią Wg P. Contamme a w latach 1300-1500 proporcja pasowanej szlaclity obniżyła się z jednej trzeciej do jednej dwudziestej. Częściej do pasowania dochodziło po bitwie niż przed nią Pomeważ szlachectwo nadal było mezbędne. aby zostać rycerzem, około 1300 pojawiły się pierwsze, będące królewskim przywilejem, listy nadające szlachectwo. Szlachectwo nie łączyło się jednak z rycerstwa, lecz stanowiło odtąd jego luezbędny warunek. Militia. zaszczytny zawód żołnierski, stawał się coraz droższy i przekształcał w tytuł wysoką godność, honorową ozdobę, nie dla całej szlachty dostępną. Był to rodzaj instytucji, od dawna mającej swoją etykę i rytuały, którą nowe czasy zarezerwowały dla jeszcze węższej elity niż dawniej. Do rycerstwa zaczynali wstępować ludzie o coraz wyższej pozycji. Osoby stanu nieszlacheckiego miały niewielką szansę, że uda im się wstąpić w szeregi rycerzy, chyba że otrzymywałby specjalne książęce pozwolenie równoznaczne z nadaniem szlachectwa, które poprzedzało pasowanie. Pod koniec śred. rycerstwo przekształciło się w elitarny klub szlachecki, stowarzyszenie szlachciców pasowanych na rycerzy. Zakony rycerskie zastąpiły zwykłe rycerstwo. Rycerstwo stało się instynicją a wkrótce potem - mitem.