Poznanie naukowe
Pierwsiy stopień to historyczna weryfikacja wydarzenia. Celem tego badania jest stwierdzenie, czy dane fakt miał rzeczywiście miejsce. Cud jako zjawisko empiryczne może zostać opisany. Wiele wydarzeń niezwykłych spisano, stąd badanie historyczne napotka na duże trudności.
Należy też ustalić kompetencje świadków, autentyczność dokumentów, wykluczyć iluzję czy oszustwo. Świadek powinien być bezstronny i nie podlegający sugestii. Krytyka historyczna musi być w tym bardzo ostrożna. Te warunki są niezbędne do obiektywnego oglądu danego wydarzenia. Zbadać motywy jakie ktoś ma gdy zajmuje dane stanowisko, dlaczego komuś na tym zależy. Przy badaniu historycznym dokumentu zwraca się uwagę na jego autentyczność, czas powstania, miejsce, styl literacki.
Jeśli w ten sposób przeprowadzone badania dają odpowiedź pozytywną, pozwalają stwierdzić zaistnienie danego faktu. Tutaj rola historyka się kończy.
Drugi stopień to stwierdzenie niezwykłości zdarzenia. Nauki empiryczne mają dostęp do cudu, bo ten posiada charakter empiryczny. Główne ich zadania to opisywanie zjawisk, poszukiwanie metod, stwierdzanie przyczyn czy relacji. Nauki te mówią, że działania należy sprowadzić do przyczyn naturalnych (czy np. uzdrowienie nie dokonało się w sposób naturalny). Należy więc sprowadzić wszystko do znanych praw przyrody.
Krytyka naukowa napotyka na trudności, bo dany fakt ma zazwyczaj miejsce tylko raz. Nie można więc przeprowadzić go w warunkach laboratoryjnych. W procesie badania cudu uczestniczą te nauki, na których terenie on się dokonał (np. dla uzdrowienia będzie to m.in. biologia i medycyna).
Kryteria niezwykłych uzdrow ień
1. choroba musi być ciężka, nieuleczalna lub ciężka choć do uleczenia
2. nie używanie żadnych lekarstw lub używanie takich które nie mogły wpłynąć na uzdrowienie
3. uzdrowienie musi być nagłe
4. uzdrowienie musi być całkowite
5. nie nastąpiło przesilenie choroby
6. nie nastąpił powrót choroby po uzdrowieniu
Te warunki stanowią początek ekspertyzy medycznej.
Kontekst religijny - wyraźne odniesienie do P. Boga. Religijny charakter zaznacza się w samym fakcie. Musi zachodzić związek między empiryczną niezwykłością a znaczeniem religijnym. Strona empiryczna winna się odznaczać prostotą i powagą. Musi towarzyszyć atmosfera wiary i zaufania
Zw iązek kontekstu z faktem cudow nym - Jest to związek tajemny i ścisły
a. związek czasowy - może być dość odległy
b. związek ontyczny - nie zawsze jednak widoczny na zewnątrz
Kontekst religijny stanowi poważne kryterium. Jeśli fakty nadzwyczajne zauważone przez człowieka dokonują się w kontekście religijnym i są pozytywne, to jest to możliwość objawienia się Boga.