Wg nacjonalistów naród i państwo nie są tym samym bytem, zostały sobie wzajem przeznaczone, jedno nie może obejść się bez drugiego. Lecz by spełnić swe przeznaczenie musiały najpierw powstać, a powstały niezależnie i przypadkowo, nie musiało istnieć państwo by powstał naród i odwrotnie (aczkolwiek NORMATYWNA IDEA NARODU zakłada że wcześniej istniało państwo)
1) Definicja KULTUROWA narodu: 2 osoby należą do tego samego narodu jeżeli - i tylko jeżeli - uczestniczą w tej samej kulturze (system idei, znaków, skojarzeń, sposobów zachowania i porozumiewania się, czyli JĘZYK)
2) Definicja WOLUNTARYSTYCZNA narodu: 2 osoby należą do tego samego narodu, jeżeli - i tylko jeżeli - uważają że należą do tego samego narodu
I> narody są dziełem człowieka, wytworem jego przeświadczeń, lojalności i solidarności
zbiór osób staje się narodem gdy są one stanowczo przekonane iż z tytułu współprzynależności do swego zbioru mają wobec siebie pewne obowiązki i prawa.
Konsekwencją społeczeństwa industrialnego jest kulturowa homogoniczność, która staje się podłożem nacjonalizmu. Nacjonalizm jest też sprzężony z kolonializmem, imperializmem i dekolonizacją.
Etnonacjonalizm - sposób na wytłumaczenie nierówności i naturalizację różnic :
- dochodzi do starcia globalizacji z nacjonalizmem. Rynek się globalizuje, a kultura nacjonalizuje
- konflikt cywilizacji (islamskiej z globalną)
- konflikty o charakterze religijno-narodowym, nie ekonomicznym
- świadomość kręgu kulturowego powoduje izolację od innych
Industrializacji musi towarzyszyć kulturowa homogcniczność. Okres przechodzenia w industrilizację rodzi nacjonalizm. Industrializacja to totalne wymieszania kulturowe.
Słabość nacjonalizmu :
- nacjonalizm - wiele nacjonalizmów - wiele języków i odmian
- czynnik historyczny (Szkoci) - jeszcze więcej nacjonalizmów
Na każdy nacjonalizm rzeczywisty przypada kilka nacjonalizmów potencjalnych. Nacjonalizm rząda homogeniczności. Małe grupy etniczne podporządkowują się silniejszym, ich kultura zanika - większość grup nie zdradza roszczeń w tym kierunku. Nie dziwny, jest, że przybysze szukają oparcia w homogenicznym industralizmie, gdyż to im zapewnia jako takie szane - szukają zbiorości dużych, zwartych, silnych. Większość nacjonalizmów potencjalnych jest uśpionych i czeka na rozbudzenie. Nacjonalizm czasem prekształca dane kultury w narody. Nachonalizm jest czymś słaby lub potężnym - za potężny uważa go Gcllner jest go ogrom i jest uśpiony.
Każda kultura wyższa potrzebuje ochrony państwa, aby przetrwać. Kultury dzickie, które mają ambicję stają się wyższymi i aby przetrwać potrzebują państwa. Industrializacja miała spow odować internacjonalizację, a spowodowała nacjonalizm.