48374

Istota analizy struktury

Jej celem jest ustalenie podobieństw i różnic między jednostkami badanej zbiorowości ze względu na interesującą nas cechę statystyczną.

Podobieństwa ustala się poprzez wyznaczenie przeciętnego poziomu wartości cechy u wszystkich jednostek badanych, różnice natomiast clrarakteryzujemy wielostronnie poprzez:

1.    badanie dyspersji - określającej stopień zróżnicowania poszczególnych wartości cechy,

2.    określenie kierunku i stopnia asymetrii - tj. wewnętrznego rozmieszczenia jednostek w zbiorowości statystycznej,

3.    ustalenie koncentracji - czyli stopnia skupienia wartości cechy wokół przeciętnego poziomu tej cechy.

Analiza struktury oparta jest więc na porównaniu dyferencyjnym. Stosownie do tego zbudowane zostały odpowiednie parametry opisu statystycznego, które można ze względu na cel analizy podzielić na dwie grupy:

•    miary zgodności, które pozwalają określić podobieństwa między porównywanymi zbiorowościami,

•    miary zróżnicowania, przy pomocy których określamy istniejące różnice w stmk-turze porównywanych zbiorów.

Ze względu natomiast na wartości teorio-poznawcze, parametry analizy struktury (tak miary zgodności jak i zróżnicowania) dzielą się na:

•    parametry klasyczne - są to momenty i parametry uzyskane w drodze przekształceń na momentach. Charakteryzują się one tym, że obliczane są na podstawie wszystkich obserwacji. Z tych też względów' nazywane są wyliczeniowymi.

•    parametry pozycyjne - są to konkretne wielkości wyznaczone spośród zaobser-wowanych wartości zmiennej (cechy).

W związku z powyższym podziałem nasuwa się pytanie: kiedy należy posługiwać się parametrami klasycznymi a kiedy pozycyjnymi? W wyborze tym kierować się należy:

1.    właściwościami przedmiotu badania (przez stwierdzenie postaci rozkładu empirycznego zmiennej),

2.    właściwościami algebraicznymi parametrów analizy struktury,

przy czym wybór ten winien być zawsze poprzedzony rozpoznaniem postaci rozkładu zmiennej empirycznej. W tabeli 1 przedstawiono klasyfikację parametrów stosowanych w analizie struktury.