- lata osiemdziesiąte doprowadziły do dalszej dewaluacji wartości kształcenia. Rozziew miedzy poziomem wykształcenia , treścią pracy, wysokością zarobków i warunkami bytu sprawił ,ze ludzie stracili wiarę w sens ciągłego podwyższania swego wykształcenia...
Kolejne lata przyniosły inne spojrzenie na oświatę „ Oświata dorosłych działa na proces reprodukcji społecznej - jako podstawowego warunku egzystencji społecznej - nie bezpośrednio, lecz przez ludzi i instytucje. Wyrazem zakresu i skuteczności oddziaływania oświaty dorosłych na życie społeczne i gospodarcze staje się miejsce, jakie zajmują pracownicy oświaty dorosłych i instytucje oświatowe, szczególnie w układzie społecznych wyróżników stratyfikacji. ”(K. Przyszczypkowski Oświata dorosłych w systemach kooperacji) W mojej pracy zajmę się dokształceniem i doskonaleniem zawodowym pracowników (poprę to własnym przykładem) dlatego przytaczam tu definicje tych terminów:
Dokształcanie - „ proces podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych - w stosunku do poziomu posiadanego” (K. Czarniecki Rozwój zawodowy człowieka). Doskonalenie zawodowe - „stopniowe dochodzenie do mistrzostwa oraz uzyskiwanie coraz to wyższego statusu społecznego i ekonomicznego w zawodzie bez konieczności wychodzenia z danej grupy społeczno- zawodowej” ( Słownik pedagogiki pracy).
Dokształcanie i doskonalenie zawodowe obejmuje ludzi od 18-65 roku życia. W ciągu pracy zawodowej człowiek przechodzi różne fazy rozwoju zawodowego :
„ - dojrzewanie decyzji do podjęcia pracy zawodowej, adaptację społeczno-zawodową, identyfikację społeczno- zawodową, stabilizację społeczno- zawodową,
- dokształcanie i doskonalenie społeczno - zawodowe, szczytowe osiągnięcia społeczno- zawodowe,
- stopniowy regres,
wycofanie się z czynnej pracy zawodowej” (K. Czarniecki Rozwój zawodowy człowieka).
O dokształcaniu lub doskonaleniu będziemy mówić gdy pracownik sam podejmuje decyzję o uczestnictwie w dowolnych formach lub gdy zakład pracy zobowiązuje pracownika odgórnie.
Według T. Nowackiego istnieją następujące funkcje dokształcania i doskonalenia zawodowego:
• Adaptacyjna lub wdrożeniowa; adaptacyjna występuje wtedy gdy podejmujemy pierwszą pracę lub gdy zmieniają się warunki naszej pracy. Wdrożeniowa wystąpi , gdy zaistnieje konieczność przeorganizowania dotychczasowych doświadczeń i umiejętności stosownie do wymagań stanowiska pracy.
• Wyrównawcza - wystąpi podczas uzupełniania wiedzy i umiejętności do wymagań formalnych niezbędnych dla zajmowanego stanowiska. Polega to zazwyczaj na uzupełnianiu poziomu wykształcenia do poziomu wymaganego przez odpowiednie dokumenty prawne.
• Renowacyjna - jest wynikiem szybszego rozwoju nauki i techniki. Polega na aktualizacji wiedzy po upływie pewnego czasu od ukończenia szkoły.
• Rekonstrukcyjna - polega na kształtowaniu postaw i zdolności innowacyjnych, podejmowaniu wysiłków twórczych, któiych celem jest wprowadzenie nowatorskich rozwiązań w pracy.
• Rekwalifikacyjna - ma prowadzić do zmiany specjalności zawodowej, bądź uzyskania dodatkowej specjalności.
(T. Nowacki Kształcenie i doskonalenie pracowników. Zarys andragogiki pracy)
Dokształcaniem i doskonaleniem dorosłych zajmują się różne instytucje:
1. Szkoły zawodowe dla dorosłych : szkoły zawodowe dla pracujących, średnie szkoły zawodowe (zaoczne i wieczorowe), średnie studia zawodowe (zaoczne i wieczorowe),