49264

staiych. Na przykład mogłyby to być programy przygotowujące do przejścia na emeryturę, bądź programy poświęcone takim tematom, jak renty, domy opieki, różnorodne formy pomocy ludziom starym.

Dużą rolę w środkach masowego przekazu powinna również pełnić popularyzacja autentycznych wzorów zachowań i zachęcanie do naśladownictwa. Wybrany środek przekazu może stać się źródłem inicjatywy i inspiracji, wzbogacając i przedłużając kontakt z odbiorcą, gdy chodzi o uczestnictwo w konkursie, napisanie pamiętnika czy wypowiedz na określony temat.

Do instytucji służących zaspokajaniu potrzeb kulturalno-oświatowych ludzi starych możemy zaliczyć: kluby seniora, domy dziennego pobytu, domy rencistów, uniwersytety trzeciego wieku. Mają one za zadanie pełnić rolę koordynatora, informatora, opiekuna oświatowego, a także organizatora imprez. Działalność tego rodzaju ma duże zalety, przede wszystkim, jeśli chodzi o rozeznanie potrzeb kulturalnych seniorów.

Zainteresowania osób starszych to najczęściej: czytelnictwo książek i czasopism, radio i telewizja. Zamiłowanie do czytania książek i czasopism jest potrzebą i nawykiem wyuczonym w latach wcześniejszych, stąd zadaniem pracownika placówki kulturalno-oświatowej w tym zakresie jest doradztwo w doborze lektury, organizowanie dyskusji na temat przeczytanej książki czy artykułu.

Duże znaczenie ma właściwe zareklamowanie imprezy. Ważna jest tu pora dnia, wygodny dojazd lub dojście, ale mimo wszystko zadbanie o miłą i przychylną atmosferę, co potwierdzają między innymi badania nad uniwersytetami trzeciego wieku. Uczestnictwo w tego rodzaju zajęciach niewątpliwie wymaga dużego wysiłku intelektualnego, a przedstawiciele nauki chętnie prowadzą spotkania w tych instytucjach. Z kolei słuchacze mając świadomość oczekiwań stawianych wobec nich samych głęboko angażują się w różne formy kształcenia. Podstawowe znaczenia ma tutaj atmosfera dla człowieka starego. Uniwersytety trzeciego wieku mają za zadanie angażować słuchaczy intelektualnie, ale także uczestnictwo w zajęciach ma być dla nich przyjemnością, stąd tak ważna jest rola pochwał i przychylnych ocen.

Zaprzestanie pracy powoduje nagły wzrost czasu wolnego i utratę kontaktu ze środowiskiem zawodowym, rozluźnieniu ulegają także kontakty towarzyskie. Dużo zależy od sytuacji rodzinnej, która może sprzyjać aktywności. Osamotnienie i obojętna postawa ze strony otoczenia pogłębia poczucie nieprzydatności. Stąd najczęściej wymienianym motywem uczestnictwa w imprezach kulturalno-oświatowych jest chęć nawiązania kontaktów towarzyskich.

Przejawy aktywności w starszym wieku zależne są głównie od kondycji psychofizycznej, nie umniejszając jednak znaczenia innych czynników, takich jak uwarunkowania społeczne, kulturowe, a także ekonomiczne. Środki finansowe, jakimi dysponują osoby nie pracujące zawodowo są zazwyczaj bardzo skromne tak, że z trudem można z nich zaspokoić najbardziej podstawowe potrzeby, co jak wiadomo jest niezbędnym warunkiem do pojawienia się potrzeb tzw. wyższego rzędu

Wysiłki zmierzające do tego, aby nie pozostać całkowicie poza nawiasem życia społecznego nie zawsze dają pozytywny efekt Każdemu człowiekowi niezbędny jest kontakt z innymi ludźmi, a to pociąga za sobą konieczność wydatków, które mogą stanowić przeszkodę nie do pokonania dla ludzi staiych. Zbyt skromne środki finansowe mogą być czynnikiem hamującym lub wręcz uniemożliwiającym korzystanie z życia w pełni.

Instytucje kulturalno-oświatowe mogą pomóc ludziom starym także i pod tym względem, pełniąc rolę pośrednika między zainteresowanym a instytucją powołaną do udzielania pomocy finansowej. U podłoża tego, że ludzie starzy nie korzystają ze świadczeń, które im przysługują jest brak informacji na ten temat, jak również brak informacji o różnych imprezach, w których można uczestniczyć bezpłatnie.

2