Dysproporcja między handlem zagranicznym (przewaga towarów nad usługami) a relacjami usług w PKB (przewaga usług nad towarami) wynika z tego, że usługi w większości nie są eksportowalne (trudno eksportować transport).
Usługi tradycyjne - transport, spedycja, ubezpieczenia, usługi bankowe, rzeczoznawstwo i kontrola ładunków, usługi pocztowo - telekomunikacyjne, składowe itp. (występują tak długo jak długo eksportujemy towar; równolegle)
Usługi nowoczesne (element dynamiczny) - wymiana osiągnięć myśli naukowo -technicznej (patenty, licencje, dokumentacja naukowo - techniczna, know-how - oznacza dosłownie "wiedzieć, jak robić", prawa do własności intelektualnej, usługi konsultingowe), know-how: jest to w istocie znajomość tajników produkcji. Jako jedna z form międzynarodowego transferu wiedzy technicznej umowy know-how są kontraktami dotyczącymi innowacji technicznych, zwłaszcza technologii produkcji, nie opatentowanych z różnych powodów, prawa autorskie)
Obroty osobowe - wpływy i wydatki zw. z przemieszczanie się ludności poza granice kraju:
a) przekazy emigrantów (pracując za granicą otrzymujemy wynagrodzenie, którego część przelewamy do rodzimego kraju i tu wydawana jest ona przez rodzinę),
b) turystyka międzynarodowa
c) koszty utrzymania placówek dyplomatycznych i baz wojskowych za granicą
Obroty kapitałowo - kredytowe - brak przeniesienia własności, nadal pozostaje ona w rękach danego podmiotu i przynosi zyski; dają możliwości otrzymywania wpływów dewizowych.
Bilans handlowy - odzwierciedlenie wąskiego ujęcia handlu zagranicznego (obroty towarowe). Inaczej to zestawienie wartości towarów wywiezionych zagranicę i wartości towarów przywiezionych zza granicy w pewnym okresie czasu.
Aktywny bilans handlowy - Export > Import Pasywny bilans handlowy - Export < Import
Bilans płatniczy - odzwierciedlenie szerokiego ujęcia handlu zagranicznego (obroty towarowe + pozatowarowe). Inaczej to zestawienie wartości wszystkich wpływów zagranicznych środków płatniczych uzyskanych w danym roku od zagranicy i wszystkich płatności dokonanych na rzecz zagranicy. Pozycje 1-4 w bilansie płatniczym po stronie wydatków i wpływów noszą nazwę obrotów bieżących albo bilansu obrotów bieżących. Pozycje 5-7 to obroty kredytowe i majątkowe, inaczej bilans obrotów kredytowych i majątkowych lub obroty kapitałowe. Pozycje 1-7 to obroty podstawowe - bilans obrotów podstawowych. Od 8-12 - obroty wyrównawcze.
Aktywny bilans płatniczy ma miejsce wówczas, jeśli występują obroty wyrównawcze po stronie wypłat, natomiast pasywny bilans płatniczy ma miejsce jeśli występują obroty wyrównawcze po stronie wpływów.
BILANS:
Wpływy:
1. Towary E za gotówkę i na kredyt
2. Usługi E za gotówkę i na kredyt
3. Doch. z kredytów udzielanych i majątku posiad. za grapicą
4. Przekazy pieniężne ze strony zagranicy obr.pdst.
5. Długo i średnioterminowe kredyty otrzymane
6. Spłaty długo i średnioterminowych kredytów udzielanych
7. Sprzedaż majątku
8. Krótkoterminowe kredyty otrzymane
9. Spłaty krótkoterminowych kredytów udzielonych
"N
obroty bies ące
obr. kred.
maj.