50391

■    Planowanie posiłków i całodziennego wyżywienia w żywieniu indywidualnym i w żywieniu grup

■    Ocena spożycia żywności na poziomie indywidualnym, grupowym oraz całej populacji

■    Ocena jakości żywieniowej produktów spożywczych

■    Opracowanie nowych produktów spożywczych, w tym produktów wzbogaconych oraz specjalnego przeznaczenia

■    Ustalenie standardów przeznaczonych do opracowywania informacji żywieniowej o produktach, podawanej na opakowaniu (ang. food labelling)

■    Opracowywanie diet stosowanych w różnych stanach chorobowych

■    Opracowanie programów edukacji żywieniowej i upowszechnianie zasad racjonalnego żywienia

Jednym z pierwszych przykładów norm żywieniowych było zalecenie Admiralicji Brytyjskiej z 1753 roku - 28g (1 uncja) soku cytrynowego dziennie każdemu członkowi załogi na statkach, aby ochronić przed szkorbutem. Pierwsze typowe normy uwzględniające energię i szereg innych składników odżywczych pojawiły się prawie 200 lat później (lata 30 XX w). Z biegiem lat coraz więcej krajów wydawało i wydaje własne nowe normy lub aktualizuje dawne. Obecnie istnieje około 100 opracowań prezentujących różnego rodzaju normy żywieniowe. Początkowo normy dotyczyły pojedynczych składników odżywczych lub tylko energii. Później sukcesywnie rozszerzano ich zakres. Obok rozwoju nauki o żywieniu człowieka czynnikami, które przyspieszyły prace nad opracowaniem norm, tyły braki żywności w czasie wojen, klęsk żywiołowych i okresów wielkiego bezrobocia. Na przestrzeni lat różnicowano też w normach grupy ludności uwzględniając: wiek, masę ciała, aktywność fizyczną, płeć i stan fizjologiczny. W Polsce po II wojnie światowej pierwsze tymczasowe normy całodziennego wyżywienia były opracowane przez prof. Szczygla w Zakładzie Higieny Żywienia Państwowego, opublikowane w 1930 roku. Podstawą do opracowania nowszych norm żywienia dla ludności w Polsce były normy opublikowane przez FAO/WHO/UNU w 1985 roku oraz normy USA z 1989 roku i Wielkiej Brytanii z 1991 roku. Sukcesywnie poszerzano ich zakres a w 1989 roku w USA opracowano normy uwzględniające energię i 26 składników odżywczych. Na przestrzeni lat różnicowano też w normach grupy ludności uwzględniając: wiek, masę ciała, aktywność fizyczną, płeć i stan fizjologiczny. Najnowsze obowiązujące w Polsce normy żywienia człowieka zostały opracowane pod redakcją Mirosława Jarosza oraz Barbary Bułchak - Jachymczyk i opublikowane 2008 roku. W latach 90 XX wieku FAO i WHO wprowadziły specjalny rodzaj norm służący planowaniu wyżywienia dla grup ludności. Średnie zapotrzebowanie w tej grupie podwyższono o dwa SD średniego spożycia.

2