- zapatrywania grupy (group sentiments) - wyrażają społeczną organizację grupy - kontrolują i regulują postawy pracowników (nie są to zatem fakty będące sumą zapatrywań jednostek); każda właściwość, zdarzenie, fakt w środowisku są przedmiotem zapatrywań grupy
- zapatrywania grupy wywoływały zachowania polegające na ograniczaniu wydajności, zachowania te były racjonalizowane (grupa jako samopotwierdzająca się maszyna); działania jednostek w grupie to potwierdzenie istniejącej organizacji grupy (brak logiki ekonomicznej), np. robotnicy w opozycji do kierownictwa to nie świadome i intencjonalne zachowania, ale odzwierciedlenie wewnętrznej organizacji ich grupy (jej struktury i systemu przekonań)
6. Socjometria - Jakob Moreno
- czerpie z socjologii ( nun. Simmel, Cooley, Mead, Znaniecki)
- główne kategorie pojęciowe: grupa społeczna, grupa pierwotna, grupa typu twarzą-w-twarz, grupa wtórna, definicja sytuacji, podejmowanie roli
- początki socjometrii - 1923 - „Das Stegreiftheater” Jacoba Morena
- struktura socjometryczna - struktura atrakcyjności - odpychania (emocjonalna) - leży u podstaw społeczeństwa ludzkiego; aby ją uruchomić jednostki muszą być aktywne (znaczenie ma spontaniczność wszystkich jednostek w społeczeństwie); rzeczywistość społeczna ma charakter strukturalny, a najistotniejsze dla świata społecznego struktury mają charakter emocjonalny
- socjometria zajmuje się konfiguracjami społecznymi, agregatami jednostek - czerpie z gesztaltyzmu - str. socjom. są całościami - każdy element jest powiązany z każdym pozostałym elementem, czyli zmiana pozycji jednej jednostki może wpłynąć na całą strukturę. Elementy struktury są „determinowane analitycznie” - struktury socjometryczne są umowne, formalne, aprioryczne (w gesztaltyzmie coś jest dane)
7. Koncepcja grupy społecznej.
- status ontologiczny grupy społecznej (małej gr. społ.) jest zbliżony/tożsamy ze statusem ontologicznym struktur socjometrycznych
- odrzucenie agregacyjnego patrzenia na grupę społ.; jest to całość złożona z atomów społecznych - rzeczywistość grupowa sui generis (tylko w tej perspektywie grupa może działać, walczyć, wywierać przymus na swych członków)
8. Atom społeczny - „rdzeń wszystkich jednostek, z którymi dana jednostka jest w istotny sposób powiązana lub też które równocześnie są powiązane z tą jednostką: wzajemny stosunek może mieć charakter emocjonalny, społeczny lub kulturowy”.
- atomy społeczne u Morena = zespoły ról u Mertona
9. Tele.
Każda grupa społ. ma 2 porządki społeczne:
a) oficjalny, sztywny
b) społeczno-afektywny(spontaniczny) - struktury głębokie, ukryte i rzeczywiste; są jedyną szansą przetrwania struktur politycznych i organizacyjnych; TELE sprawia, że te spontanicznie wytworzone struktury osiągają pewną stabilność, powtarzalność
- spoiwo utrzymujące razem jednostki i grupy; spójność grupowa, wzajemność relacji, komunikowania się i wspólnych doświadczeń są funkcjami tele
10. Spoistość/spójność grup społ.- decyduje o przekroczeniu przez grupę poziomu przypadkowości (jest funkcją tele)
11. Struktura socjometryczna
- we wszystkie relacje między jednostkami musi ingerować czynnik tele
- tele może być potencjalne i nie uaktywnić się dopóki jednostki nie znajdą się odpowiednio blisko/ ich uczucia i myśli się nie spotkają
- modyfikacje „czystej” struktuiy socjomedycznej (u Morena - towarzysząca uczuciom motywacja instrumentalna) - będą jednostki, które będą się charakteryzowały „przerostem