można się spodziewać w danej społeczności organizacyjnej. Postępowanie sankcjonowane przez normy to postępowanie w kategoriach wartości. Członkowie danej kultury uznają normy i wartości dlatego, że ich podstawowe przekonania i założenia stanowią podbudowę dla tych wartości [12].
o Założenia - całkiem niewidoczne i nieuświadomione stanowią fundament, na których opiera się całość. Założenia są tym co członkowie danej kultury uznają za rzeczywistość. To uznanie decyduje o tym jak myślą i jak postrzegają. Założenia stanowią oczywistość o której się nie dyskutuje. Ta rzeczywistość znajduje się poza świadomością członków danej kultury.
Rys. 6 Poziomy kultury organizacyjnej według E .Scheina
Założenia kulturowe opisane przez E. Scheina i uwzględnione w modelu kultury
Parametry |
Problemy do rozwiązania |
1 .Stosunek organizacji do otoczenia 2.Natura działań człowieka |
Czy organizacja postrzega siebie samąjako dominującą, podległą, zgraną czy próbującą wydobyć się z niszy. Czy „właściwym” sposobem zachow ania człowieka jest dominacja i aktywność, harmonia, czy bierność i fatalizm? |
3.Natura rzeczywistości i prawda |
Jak definiujemy praw dziw ość i fałsz: w jaki sposób dochodzi do określenia prawdy, zarówno w świecie fizycznym jak i społecznym? Drogą sprawdzianu pragmaty cznego, wiary w mądrość, czy porozumienia społecznego? |
4.Natura czasu |
Co stanow i naszą głów ną orientacje z punktu w idzenia przyszłości, teraźniejszości i przyszłości oraz jakiego rodzaju jednostki czasu są najbardziej odpowiednie do załatwiania codziennych spraw? |
5.Istota (natura) natury ludzkiej ó.Natura tego co ludzkie |
Czy ludzie są w zasadzie dobrzy, obojętni, czy źli i czy naturę ludzką można doskonalić, czy też jest ona niezmienna? Jaki jest „właściwy” sposób odnoszenia się ludzi do siebie nawzajem, podziału w ładzy i związków uczuciowych? Czy życie jest nastawione na konkurencję czy na w spółpracę? Czy najlepszą podstawą organizowania społeczeństwa jest indywidualizm czy kolektywizm? Czy' najlepszym systemem spraw owania władzy' jest autokratycz.no - paternalisty czny, czy kolegialno - uczestniczący? |
7. Stosunek jednorodności do różnorodności |
Czy grupa korzysta najwięcej wtedy, gdy jest wysoce zróżnicowana, czy wtedy gdy jest bardzo homogeniczna i czy jednostki należące do grupy należy' zachęcać do eksperymentow ania czy do podporządkowania się? |
Tab.2 Lista podstawowych założeń kulturowych według Scheina [12str. 216]