52603

globalna. Taką potęgą nic był oni starożytny Rzym, ani nawet Wielka Brytania w najlepszym okresie swej kolonialnej dominacji. W analogii do starożytnego Pax Romana używa się nazwy Pax Americanado określenia współczesnego amerykańskiego hegemonizmu

4. Globalizacja gospodarki światowej

Termin globalizacja upowszechnił się w ostatnich latach i nie ma dzisiaj jednoznacznie definicji. Jeżeli globalizację odniesiemy tylko do gospodarki oznacza ona nowe zjawiska i procesy w gospodarce światowej, ale też skutki tych procesów, procesów ujęcie uproszczonym przez proces globalizacji rozumie się tworzenie systemu gospodarki światowej, w której nastgjuje coraz ściślejsze powielanie między jej składnikom, takimi jak: rynki, kapitały, finanse, migracje ludności. Następuje wzajemne uzależnienie gospodarek poszczególnych krajów i regionów oraz powstaje system ogólnoświatowej, czyli globalnej gospodarki.

Procesy globalizacji najbardziej uwidaczniają się w:

•    Handlu światowym

•    Międzynarodowym przepływie kapitału

•    Przepływie technologii

•    Procesach integracji gospodarek krajów i regionów

Aspekty historyczne

Procesy globalizacji gospodarki dokonywały się również w przeszłości

•    W Starożytności można mówić o elementach gospodarki światowej w ramach Imperium Rzymskiego. Jego wyznacznikami były: jedno centrum decyzyjne (Rzym), wspólny język (łacina), wspólna religia państwowa, wspólna moneta, wolność handlu itd.

•    W Średniowieczu na przełomie wieków XIII i XIV, kontakty handlowe Europy i Azji były ożywione; szlaki handlowe prowadziły z zachodniej Europy do Azji. Te więzi Wchodu i Zachodu, składająre się na średniowieczną globalizację, zniszczyły fale epidemii;

•    W czasach nowożytnych gospodarka światowa zaczęła się rozwijać wraz z ekspansją zewnętrznąEuropejczyków, którymi najważniejszymi przejawami były kolonializm i rozwój handlu światowego. Mocarstwa Europejskie kontrolowały handel ze Wschodem i z Ameryką stworzyło to podstawę do zacieśnienia więzi ośrodka wschodniego i zachodniego Utrata władztwa europejskiego nad Amerykąnastąpiła w latach 1776-1830.

Pierwsza faza globalizacji przypadająca na lata 1870-1913 była okresem szybkiego rozwoju:

•    Postępu technicznego, technicznego, a w jego konsekwencji masowej produkcji przemysłowej

•    Handlu stymulowanego malejącymi kosztami transportu (koleje i statki parowe), obniżeniem ceł i upowszechnienia systemu waluty złotej

•    Międzynarodowego rynku kapitałowego

•    Masowych migracji międzynarodowych z Europy do Nowego Świata

Druga faza globalizacji datowana na lata 1950-1973 była „złotym okresem" gospodarki światowej. Cechowało ją

•    Wysokie tempo wzrostu gospodarczego, średnioroczny wzrost PKB w skali światowej

•    Wysokie tempo wymiany handlowej, wynikające z jej liberalizacji oraz realizacji regionalnej integracji gospodarczej w Europie