Rzeczą bardzo ważną jest, że realizacja planu nie wynikała z analiz ekonomicznych, lecz przesłanek ideologicznych i politycznych. Chodziło o to, aby nasycić klasą robotniczą ośrodków, które były niechętnie nastawione do władzy komunistycznej. Dlatego też rozpoczęto budowę huty w okolicy Krakowa
Charakterystyka planu w poszczególnych latach:
• Rok 1950 - plan został wykonany w 107, 47®, a poziom produkcji przemysłu uspołecznionego przekroczył o 30% stan z 1949 r. Podniesiono podatki gruntowe głównie dla największych i najbardziej towarowych gospodarstw chłopskich. Obroty handlowe z zagranicą rozwijały się dynamicznie.
• Rok 1951 - zwiększenie zadań produkcyjnych dla przemysłu uspołecznionego. Władze w Moskwie, w tym roku zadecydowały o modyfikacji planu sześcioletniego. W zwiqżku z wybuchem wojny w Korei, przystqpiono do rozbudowy wytwórczości wojskowej. Nakłady na inwestycje zbrojeniowe wzrosły o 70%. Militaryzacja gospodarki wpłynęła na kształt struktiry przemysłowej kraju. Z planu wykreślono wiele inwestycji związanych z zaspakajaniem potrzeb konsumentów. Wprowadzono obowiązkowe dostawy zbóż przez rolników. Rozpoczął się proces osłabiania dynamiki obrotów handlowych z zagranicą
• Rok 1952, 1953 - realizacja zadań planowych napotyka coraz więcej trudności. Przyrost produkcji utrzymywany był na wysokim poziomie, ale stopniowo się obniżał. Brakowało surowców oraz energii elektrycznej. W roku 1952 nakłady na inwestycje zbrojeniowe wzrosły o 151%, a w roku 1953 nawet o 500%. Produkcja dóbr konsumpcyjnych nie nadążała za potrzebami społeczeństwa. A w związku z tym pogłębia się nierównowaga rynkowa. Panowało ogólne niezadowolenie wśród wszystkich grup społecznych. Rozszerzono obowiązkowe dostawy zbóż o żywiec wieprzowy i wołowy, mleko i ziemniaki.
• Rok 1954 - przeprowadzono ostrożną krytykę systemu gospodarczego. Wstrzymano budowę 470 obiektów przemysłowych. Przyjęto korektę planu na II Zjeździe PZPR. Nie spowodowała ona jednak zmian w polskiej gospodarce, nie zrezygnowano z kontynuowaniem szybkiego uprzemysławiania ze względów ideologicznych.
• Rok 1955 - zadania planu dotyczące rozwoju przemysłu zostały wykonane z nadwyżką Wzrost produkcji przemysłu uspołecznionego o 184% w odniesieniu do roku 1949. Wytwórczość w dziale I wzrosła o 1967®, a w II o 1717®. Produkcja wielu artykułów przemysłowych nie osiągnęła poziomu przewidywanego w planie. Do końca tego roku utworzono 9076 spółdzielni produkcyjnych oraz 6185 Państwowych Gospodarstw Rolnych. Produkcja globalna z 1 ha gospodarstw chłopskich była większa niż w spółdzielniach produkcyjnych i PGR-ach. Zadania planu dotyczące rolnictwa nie został/ wykonane. Produkcja rolna wzrosła zaledwie o 137®.
Pozytywne skutki planu sześcioletniego |
Negatywne skutki planu sześcioletniego |
• Powstały nowe działy wytwórczości: przemysł stoczniowy, samochodowy, tworzyw sztucznych. • Zbudowano dużo wielkich obiektów przemysłowych, np. Nową Hutę, FSO w Żeraniu, FSC w Lublinie, Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu, Hutę Aliminium w Skawinie itd. • Rozbudowano przemysł zbrojeniowy. • Zwiększono udział przemysłu elektromaszynowego do 157® produkcji |
• Uzależnienie gospodarki polskiej od potężnego sąsiada - ZSRR. • Kierunki rozwoju Polski wyznaczały imperialne cele ZSRR, np. rozwój sił zbrojnych. • Zwiększenie dystansu pod względem rozwoju ekonomicznego do krajów upr z emy słów i onych. • Zaniedbanie rolnictwa • Brak równowagi na rynku dóbr konsumpcyjnych. |