52936

WYŁĄCZENIA Z SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - GRUPA SĘDZIOWIE I PROKURATORZY

Wyłączeni z systemu ubezpieczeń społecznych, zostały 4 grupy:

1.    sędziowie i prokuratorzy

2.    rolnicy

3.    żołnierze zawodowi i funkcjonariusze grup paramilitarnych - Policji, ABW, Agencji Wywiadu, BOR etc.

4.    Cudzoziemcy

Prof. podkreśla, ze jest to wyłączenie o charakteize przedmiotowym, me podmiotowym, wyłącznie ze wzgl. na wykonywaną przez te grupy działalność. To kryterium zadecydowało o wyłączeniu tych grup z systemu powszechnego.

1. SĘDZIOWIE I PROKURATORZY

Alt. 180 Konstytucji jednoznacznie postanawia, źe sędziowie po przejściu w stan spoczynku z powodu utraty sił lub choroby albo iruiych okoliczności, które uniemożliwiają wykonywanie zawodu - koizystają z uposażenia. Z takich samych uprawnień koizystają prokuratorzy. Jeśli chodzi o sędziów, kwestie te reguluje ustawa prawo o ustroju sądów powszeclmych z 2001 roku - rozwija ona regulację zawartą w Konstytucji.

Ustawa ta przewiduje, że sędzia, który przechodzi w stan spoczynku, nabywa prawo do uposażeiua, które wynosi 75% uposaźema sędziego aktywnego zawodowo. Co więcej, to uposażenie sędziego w- stanie spoczynku podlega waloryzacji w takim samym czasie i procencie jak uposażenie sędziego aktywnego zawodowo. Odpowiednio stosuje się to do prokuratorów. To uposażenie jest finansowane z budżetu państwa i dlatego przez cały okres wykonywania przez sędziego i prokuratora icli funkcji zawodowych, nie jest za nich odprowadzana składka na ubezp. społeczne - ponieważ nie koizystają z systemu powszechnego.

Ale gdyby sędzia lub prokurator odszedł ze służby sędziowskiej czy prokuratorskiej przed nabyciem prawa do uposażenia w stanie spoczynku, w’ówczas instytucja ich zatrudniająca zobowiązana jest do przekazania ZUS równowartości całych składek od pobieranego uposażenia, za cały okres od podjęcia do zakończenia służby jako sędzia lub prokurator. W ten sposób osoby te uzyskują możność nabycia prawa do emerytury w systemie powszechnym.

W orzecznictwie powstał następujący problem - czy sędzia lub prokurator, będąc w stanie spoczynku i podejmując działalność zawodową, np. jako profesor na wyższej uczelni . czy podlega systemowi powszechnemu na ogólnych zasadach?

W orzecznictwie przyjęto jednoznacznie, źe podjęcie przez sędziego w stanie spoczynku działalności, która objęta jest obowiązkowymi ubezp. rodzi obowiązek wpłacania składek itd. Zostało to zaskarżone do TK. który uznał, że podlega systemowi powszechnemu i musi płacić składki. Argumentowano, że przecież ten sędzia nigdy nie nabędzie prawa do emerytury w systemie powszechnym - a zatem będzie płacił składki, ale nigdy nie dostanie emerytury. Zbieg tycli dwóch systemów i uprawnie rozstrzyga prawo o ustroju sądów powszeclmych - ustawa stanowi, ze w zbiegu tych dwóch systemów sędzia nie może nabyć emerytury z systemu powszecluiego. Ustawa arbitralnie rozstrzyga, że sędzia nabędzie tylko prawo do uposażenia sędziego w staiue spoczynku. Nie można korzystać z dwóch systemów’ jednocześnie. W razie zbiegu - pierwszeństwo ma ten z ustawy o ustroju sądów powszechnych.