Medycyna katastrof

Autor:

Lek. med. Iwanna Demyda

Triage

Spis treści

WYKŁAD

1. Wstęp

Segregacja - proces ciągły, od miejsca wypadku do zakończenia leczenia

Triage oznacza badanie i klasyfikację rannych pod kątem konieczności leczenia i ewakuacji. Opiera się na założeniu zapewnienia maksymalnych korzyści dla jak największej ilości osób w danych warunkach. Podejmowane decyzje dotyczą konieczności resuscytacji, zabiegów ze wskazań nagłych oraz zaniechania leczenia w przypadkach zbyt ciężkich. Segregacja obejmuje również ustalenie priorytetów leczenia i ewakuacji.

Jednostki szpitalne powinny być przygotowane na przyjęcie w nagłych przypadkach dużej ilości chorych w krótkim czasie i zapewnienie im pomocy. W takich sytuacjach niemożliwe jest zapewnienie standardowego leczenia wszystkim chorym. Osoby z bardzo poważnymi urazami nie otrzymają opieki, która byłaby zapewniona w przypadku mniejszej liczby ofiar. W niektórych przypadkach w ogóle nie otrzymają pomocy medycznej, a jedynie środki powodujące złagodzenie bólu.

We wszystkich wypadkach masowych ustalone są logiczne kategorie klasyfikowania ofiar. Niektórzy poszkodowani doznają poważnego urazu, ale natychmiastowe proste zabiegi dają im duże szanse przeżycia. Takie ofiary powinny być ewakuowane w pierwszej kolejności. Osoby ze śmiertelnymi obrażeniami umrą niezależnie od zaangażowanych sił i środków. Natomiast inne ofiary nie wymagają zastosowania zabiegów ratujących życie i przeżyją do czasu, gdy zostanie udzielona pomoc bardziej potrzebującym. Osoby te przeżyją pomagając sobie nawzajem lub też w ogóle bez żadnej pomocy.

W przypadku dużej ilości ofiar, należy na każdym etapie ewakuacji i leczenia stosować zrozumiały, powszechnie akceptowany i rutynowo stosowany sposób segregacji ofiar. Takie postępowanie pozwala na zapewnienie EFEKTYWNEJ pomocy maksymalnej ilości poszkodowanych. Ostatecznym celem jest przywrócenie sprawności maksymalnej ilości osób, a w przypadkach ciężkich - uratowanie życia.

Ofiara z wieloma urazami i złym rokowaniem, która wymaga długich zabiegów reanimacyjnych może "zabrać" pomoc osobom z łagodniejszymi, możliwymi do wyleczenia urazami, których rokowania są lepsze. W trakcie akcji ratunkowej może się zdarzyć, że najciężej ranni będą ewakuowani w pierwszej kolejności do szpitali pierwszego rzędu. Wówczas osoba dokonująca segregacji w szpitalu musi w takich przypadkach decydować o ograniczeniu leczenia, jeśli istnieje możliwość uratowania tym samym nakładem sił i środków większej ilości osób. Bardzo istotna jest szybka i precyzyjna ocena odniesionych urazów - w związku z tym triage powinien być dokonywany przez najbardziej doświadczoną osobę w zespole.

Jeśli wstępna segregacja na miejscu zdarzenia jest przeprowadzona w odpowiedni sposób, wtedy do szpitala w pierwszej kolejności dostarczone będą osoby z ciężkimi urazami, rokujące szansę wyleczenia przy zastosowaniu właściwego leczenia. Niekiedy czas transportu spełnia rolę dodatkowego czynnika segregacji, zawężając grupę osób możliwych do uratowania. W przypadku większości katastrof znaczna ilość osób, które przeżyły doznaje drobnych obrażeń. Tylko niewielki odsetek poszkodowanych wymaga stosowania zabiegów ratujących życie na miejscu zdarzenia. Zastosowanie kryteriów segregacji pozwala na uporządkowanie procesu ewakuacji i leczenia, a także ograniczenie zamieszania i o chaosu, które są rzeczą naturalną na miejscu wypadku.

2. Schematy segregacji poszkodowanych

Proste zabiegi ratujące życie, które są możliwe do zastosowania na miejscu wypadku mają pierwszeństwo przed innymi metodami leczenia. Uratowanie życia jest istotniejsze od uratowania kończyny, a zapewnienie funkcji od wyników kosmetycznych.

TRANSPORT	KOLOR	OPIS	STAN PACJENTA
SZYBKI	CZERWONY	Stany zagrożenia życia wymagające natychmiastowej pomocy	Zaburzenia drożności dróg odd., zaburzenia oddychania, ciężkie oparzenia, zaburzenia krążenia, nieopanowany krwotok, otwarte rany klatki piersiowej, jamy brzusznej, ciężkie urazy głowy, wstrząs.
OPOŹNIONY	ŻÓŁTY	Pacjenci wymagający pomocy, ale bez perspektywy pogorszenia stanu, jeśli transport zostanie opóźniony	Oparzenia, skomplikowane złamania, urazy kręgosłupa, urazy głowy bez powikłań.
WSTRZYMANY	ZIELONY	Pacjenci z niewielkimi urazami i ambulatoryjni	Nieskomplikowane złamania, rany, oparzenia do 50% p.e. bez oparzeń dróg oddechowych, zaburzenia psychiczne.
ODWOŁANY	CZARNY	Pacjenci bez oznak życia	Ofiary bez oznak życia lub z urazami nierokującymi przeżycia.

Segregacja poszkodowanych podczas katastrofy według systemu START

Segregacja poszkodowanych dzieci podczas katastrofy według systemu Jump START

ĆWICZENIA

Test

1. Pacjent z urazem głowy, niechodzący, przytomny, oddech 16/min, nawrót włośniczkowy poniżej 2 sekund, prawidłowo odpowiada na pytania. Według systemu START oznaczysz go kolorem:

1. zielonym

2. żółtym

3. czerwonym

4. czarnym

2. Przeprowadzasz TRIAGE w wypadku masowym. Pacjent oddycha dopiero po udrożnieniu dróg oddechowych. Twoje postępowanie:

1. kolor czerwony, wentylacja

2. kolor czerwony, rurka ustno-gardłowa, idziesz dalej

3. kolor czarny, RKO

4. kolor czerwony, idziesz dalej

3. Dziecko lat 6, nie oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych. Twoje postępowanie:

1. kolor czerwony, wentylacja mechaniczna

2. sprawdzasz tętno na tetnicy promieniowej, jeśli obecne resuscytacja oddechowa, i powtórna ocena

3. kolor czarny, idziesz dalej

4. resuscytacja krążeniowo-oddechowa

4. Pacjent po udrożnieniu dróg oddechowych, oddycha 36/min. Wg systemu START jest kolorem :

1. czarnym

2. czerwonym

3. żółtym

4. zielonym

DODATKI

LITERATURA

Andrzej Zawadzki - „Medycyna ratunkowa i katastrof”.

Medycyna katastrof

Triage

5

Materiały Distance Learning

© Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie

TAK

Czy chodzący?

NIE

NIE

Czy oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych?

TAK

NIE

Pomiędzy 10 a 30/min

Powyżej 30/min lub poniżej 10/min.

LUB

TAK

Powrót włośniczkowy

Tętno tętnicy promieniowej

NIE

TAK

Poniżej 2 s

Czy spełnia polecenia?

Powyżej 2 s

TAK

Czy chodzący?

NIE

Tętno tętnicy promieniowej

NIE

Czy oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych?

NIE

TAK

TAK

NIE

Resuscytacja oddechowa przez co najmniej 15 s

Powyżej 40/min lub poniżej 15/min.

Poniżej 40/min

NIE

LUB

TAK

Czy chory oddycha?

Powrót włośniczkowy

Tętno tętnicy promieniowej

NIE

TAK

Powyżej 2 s

Poniżej 2 s

Stan świadomości

Nie spełnia polecenia

Nieprzytomny

Nie reaguje na głos

Reakcja wyprostna na ból

Brak reakcji

Spełnia polecenia

Przytomny

Reaguje na głos

Reakcja zgięciowa na ból

---