Podatek od towarów i usług.
Towar to wyrób gotowy producenta, gdy jest przedmiotem sprzedaży, środek trwały sprzedawany przez właściciela, materiały odsprzedawane i towary w znanym znaczeniu.
Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem VAT można podzielić na dwie zasadnicze grupy czynności:
czynności bezpośrednio związane ze sprzedażą, do których zalicza się sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz eksport i import towarów i usług.
czynności nie mające charakteru sprzedaży, ale dla celów wyłącznie podatkowych zrównane ze sprzedażą. To między innymi nieodpłatne przekazanie (darowizna) towarów, przekazanie przez podatnika towarów oraz świadczenie usług na potrzeby reprezentacji i reklamy.
W rozrachunkach z budżetem z tytułu VAT istotne jest ustalenie podstawy opodatkowania. Jest to obrót pod pojęciem którego zgodnie z Ustawą o Podatku od Towarów i Usług należy rozumieć kwotę należną z tytułu sprzedaży pomniejszoną o kwotę podatku przypadającego od tej sprzedaży.
Obrót = kwota należna z tyt. sprzedaży - kwota podatku VAT.
Każdy z powyższych elementów powinien znaleźć się w fakturze VAT, jaką zobowiązany jest wystawić sprzedawca (podatnik VAT) w przypadku, gdy nabywcą towaru jest również podatnik VAT. Dla udokumentowania transakcji kupna-sprzedaży oprócz faktur VAT stosowane są również rachunki uproszczone. Wystawia się je w przypadku, gdy nabywcą towaru jest podmiot nie objęty systemem podatku od towarów i usług, a także dokumentuje się nimi czynności nie mające charakteru sprzedaży, ale dla celów podatkowych zrównanych ze sprzedażą.
Konstrukcję ceny i kwotę należności, jaką sprzedawca towaru pobiera od nabywcy w przypadku sprzedaży wyrobów gotowych wytworzonych przez sprzedawcę można tako przedstawić:
Cena jednostkowa sprzedaży wyrobu gotowego:
koszt wytworzenia wyrobu gotowego (techniczny = wydziałowy)
koszty sprzedaży
koszty zarządu
narzut zysku
+ od tak obliczonej ceny VAT
= kwota należna z tytułu sprzedaży.
Cena jednostkowa sprzedaży towarów:
wartość towaru w cenie zakupu netto
marża handlowa (pokrywająca koszty handlowe i zarządu oraz zapełniająca zysk)
+ VAT
= kwota należna z tytułu sprzedaży.
W systemie podatku VAT zakłada się, że podatek faktycznie wpłacany do urzędu skarbowego stanowi różnicę między sumą podatku należnego a sumą podatku naliczonego za dany okres rozliczeniowy równy miesiącowi.
Podatek należny (z ang. na wyjściu) to kategoria pojawiająca się każdorazowo w momencie, gdy podatnik wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu. Podatek należny za dany okres rozliczeniowy stanowi sumę kwot podatku obliczonego według obowiązujących stawek od wszystkich tych czynności, które podlegały w danym okresie opodatkowaniu i wynikają z wystawionych faktur VAT i rachunków uproszczonych.
Podatek naliczony (na wejściu) za dany okres rozliczeniowy stanowi sumę kwot podatku zawartych wyłącznie w fakturach VAT stwierdzających nabycie towaru lub usługi, a w przypadku importu sumę kwot wynikających z dowodów odpraw celnych. Podatek naliczony stanowi kwotę podatku, jaką można obliczyć od kwoty podatku należnego. Obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego może być dokonane w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał oryginał faktury VAT lub dowód odprawy celnej i dokonał przyjęcia fakturowanych towarów do magazynu.
W praktyce u podatnika mogą wystąpić następujące relacje między kwotami podatku należnego i naliczonego obniżającego podatek należny za dany okres:
należny > naliczonego, różnica dodatnia, to kwota podlegająca wpłacie do US
należny < naliczonego, różnica ujemna
Zwrot bezpośredni polega na oddaniu pieniędzy na rachunek podatnika, pośredni - różnica będzie rozliczona w następnych okresach. Zawsze nadwyżka będzie występować u eksporterów sprzedających po stawce 0%. Zwrot bezpośredni występuje też przy zakupie środków trwałych. Ustalając zobowiązanie podatkowe lub zwrot podatku należy mieć na uwadze, iż zgodnie z ustawą podatnikowi przysługuje prawo zmniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupach opodatkowanych związanych wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. W praktyce zakupy opodatkowane dokonywane przez podatnika mogą być odnoszone do sprzedaży:
wyłącznie opodatkowanej
zarówno opodatkowanej, jak i zwolnionej od podatku.
zwolnionej od podatku.
Zakupy opodatkowane towarów i usług związane ze sprzedażą:
opodatkowaną
opodatkowaną i zwolnioną od podatku
zwolnioną od podatku.
Kwoty podatku naliczonego przy zakupach:
podlegają w całości odliczeniu od podatku należnego
podlegają odliczeniu w części odpowiadającej procentowemu udziałowi wartości sprzedaży netto towarów opodatkowanych w wartości sprzedaży netto ogółem. Pozostała część jako związana ze sprzedażą zwolnioną od podatku obciąża koszt działalności lub zwiększa wartość początkową w przypadku nabycia środków trwałych.
kwoty podatku nie podlegają odliczeniu od podatku należnego, w całości obciążają koszty działalności lub zwiększają wartość nabytych środków trwałych.