11. Standardy osiągnięć edukacyjnych. Standardy egzaminacyjne.
Standardy edukacyjne są zwięzłymi opisami osiągnięć, uznanych za niezbędne na danym szczeblu wykształcenia. Stanowią najogólniejsze wymagania programowe o szerokim zasięgu (zwykle krajowym). To oczekiwane osiągnięcie przełożone na stopnie szkolne.
Przy opisywaniu standardów należy mieć na względzie:
standardy wymagań egzaminacyjnych;
podstawę programową;
programy nauczania;
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu inne akty prawne MENiS.
Podział standardów:
edukacyjne (osiągnięć) - zwięzły opis powszechnie oczekiwanych osiągnięć ucznia na danym etapie kształcenia, dotyczą wszystkich szkół (podstawy programowe);
wymagań - wywodzą się ze standardów edukacyjnych, formułowane przez szkołę stosownie do jej programu rozwoju i zasobów. wynikają ze specyfiki szkoły, zatem są ustalone w szkole.
Standardy osiągnięć szkolnych obejmują zakres treści i umiejętności, które uczeń powinien opanować na każdym etapie kształcenia. Przy ich budowie powinny być wykorzystane kompetencje z podstawy programowej:
przedmiotowe - z każdego przedmiotu i zajęć edukacyjnych;
kluczowe - z zadań ogólnych szkoły.
Tworząc standardy wymagań edukacyjnych należy uwzględnić opisy wymagań podstawowych oraz ponadpodstawowych.
Zapis standardów wymagań powinien być tak czytelny i precyzyjny, aby pozwalał w sposób jednoznaczny rozstrzygnąć opanowanie lub nieopanowanie przez ucznia określonej kompetencji.
Podstawa programowa obejmuje wymagania podstawowe, wymagania pełne obejmuje zaś program nauczania.
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego.
Ze standardów osiągnięć powinny wynikać standardy wymagań wskazujące uczniom to, co będzie przedmiotem oceny. Są to więc zadania kontrolno - oceniające, a więc te osiągnięcia, które dadzą się zaobserwować, zmierzyć i ocenić w warunkach szkolnych.
Np. CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY
Na poziomie podstawowym uczeń:
czyta teksty współczesne i dawne,
odczytuje tekst na poziomie dosłownym,
rozpoznaje i wybiera z tekstu najważniejsze informacje,
rozpoznaje nadawcę i adresata wypowiedzi,
dostrzega różnorodne motywy postępowania bohaterów,
w odczytywanym utworze rozpoznaje podstawowe wartości, takie jak przyjaźń, wierność, patriotyzm,
czyta utwory liryczne i nazywa cechy liryki jako rodzaju literackiego,
odróżnia osobę mówiącą w wierszu od autora tekstu,
nazywa podstawowe środki wyrazu artystycznego wypowiedzi,
rozpoznaje obrazy poetyckie,
rozróżnia takie gatunki poezji, jak psalm, pieśń, hymn,
rozpoznaje elementy konstrukcyjne świata przedstawionego w utworze,
odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości,
rozumie znaczenie terminów realizm i fantastyka,
zna cechy gatunkowe noweli, powieści, opowiadania,
rozróżnia narrację pierwszo- i trzecioosobową
Standardy egzaminacyjne to powstałe w wyniku wnikliwej analizy programów nauczania wykazy umiejętności (i - w mniejszym stopniu - wiadomości), które podczas nauki uczniowie powinni opanować - inaczej: osiągnąć. Stanowią one podstawę do przygotowywania egzaminów (gimnazjalnych oraz maturalnych), a także sprawdzianów kontrolnych przez nauczycieli.
co to jest znak i jakie są rodzaje znaków:
zna typy znaków (np. ikonograficzne, językowe),
wie, co to znaczy, że określony zbiór znaków jest systemem,
rozumie istotę języka jako dwuklasowego systemu znaków,
jakie są podsystemy języka:
zna podsystem fonetyczny, leksykalny i gramatyczny; wie, co to wyraz, a co forma wyrazowa,
zna podstawowe pojęcia leksykalne, słowotwórcze, fleksyjne, składniowe, tzn. zna podstawy gramatyki j.pol,
na czym polega bogactwo leksykalne i frazeologiczne polszczyzny i jak je pomnażać środkami rodzimymi:
zna pojęcia synonimii, antonimii, polisemii, homonimii leksykalnej, c) zna pojęcie neosemantyzacji.
zna podstawowe procesy słowotwórcze polszczyzny, d) zna definicję i rozróżnia typy frazeologizmów,