Bakterie spiralne

Rząd Spirochaetales

■ Rodzina Leptospiraceae

■Rodzaj Leptospira

■Gatunek Leptospira interrogans

■ Rodzina Spirochaetaceae

-Rodzaj Borellia

■ Gatunek Borellia burgdorferi (choroba z

Lyme)

■ Borellia recurrentis (krętek duru

powrotnego

-Rodzaj Treponema

- Gatunek Treponema pallidum (kiła)

Cechy charakterystyczne Leptospira

-Silnie zwinięte w spiralę i ruchliwe

- Końce kora haczykowato zakończone - Mogą rosnąć na sztucznych podłożach - Względnie beztlenowe

- Drogi przenoszenia: zwierzęta (zoonozy, leptospirozy), środowisko (gleba, skażona moczem zwierząt woda)

- Wrota zakażenia: błony śluzowe, otarcia skóry

Leptospira icterohaemorrhagiae żółtaczka krętkowa -choroba Weila

-Źródło zakażenia: woda i produkty spożywcze skażone moczem zwierząt (głównie szczurów, psy, koty, bydło)

- Okres inkubacji 7-13 dni

- Objawy: początek grypopodobny (dreszcze, gorączka, bóle mięśniowe), żółtaczka, aseptyczne zapalenie mózgu

Diagnostyka

-Mikrobiologiczna: krew, płyn mózgowo-rdzeniowy-preparat i bezpośredni w ciemnym polu widzenia tylko w 1 tygodniu

-Odczyny serologiczne: ELISA, aglutynacyjny, western-biot

- Leczenie: penicylina, tetracykliny

Charakterystyka rodzaju Borrelia

• Bakterie spiralne o kilku luźnych i nieregularnych skrętach

- Gram-ujemne (Giemsy, Wrighta)

- Cylinder protoplazmatyczny, owinięty przez 7-11 rzęsek i okryty ścianą kom

- Bakterie mikroaerofilne, wolno rosnące 2-4 tyg czas generacji kom 12-24 godz.

B. burgdorferi - choroba z Lyme

■Źródło zakażenia: ukłucie przez zakażonego kleszcza Ixodes.

W łańcuchu epidemiologicznym znajdują się gryzonie i ptaki

Wektory B. burgdorferi

-Ixodes ricinus - Europa - Polska

- Ixodes persulcatus - Japonia, Europa Zach

- Ixodes pacificus

Procent zakażonych kleszczy

-Szwajcaria - 5-34% - Niemcy -11-34% -Ameryka Płn- 50% - Szwecja 13-29%

Polska

-Kazimierz Biskupi 46%

- Oborniki Śląskie 34%

- Katowice 33%

-Wronki 21%

-Poznań 20%

- Międzychód 11% I

Choroba z Lyme

- Okres inkubacji 3-32 dni (średnio 7-9)

- Choroba z Lyme jest wielopostaciową i układową chorobą, a przebieg modelowany jest zarówno przez uwarunkowania genetyczne jak i układ immunologiczny pacjenta

Pierwsze stadium choroby

■Zmiany skórne - rumień wędrujący -erythrema migrans powiększająca się

czerwona plamka, często z czerwonym przejaśnieniem, przesuwający się brzeg rumienią jest intensywnie zabarwiony

Stadium drugie

■ Neurologiczne: bóle korzonkowe,

porażenie nerwów obwodowych, zapalenie opon m-r, mózgu i rdzenia, zaburzenia neuropsychiczne (mowy)

■ Kardiologiczne: blok przedsionkowo

komorowy, zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca, napadowe migotanie przedsionków

Stadium trzecie

- Reumatologiczne

- Nawracające krótkie (kilka godzin dni) obrzęki jednego lub kilku dużych

stawów

-Wędrujący ból mięśniowo kostny

-U 10% osób postać przewlekła z uszkodzeniem chrząstki i kości

-W surowicy i płynie maziowym wysoki poziom IgG

Diagnostyka -mikrobiologiczna

• Preparat bezpośredni - wykrywanie antygenów metodą fluorescencji (oranż akrydyny), wysrebrzanie, Giemzy

-Hodowla: bioptat skóry,

- płyn m-r, płyn maziowy

■ PCR

Odczyny serologiczne

i Poziom przeciwciał klasy IgM, IgG,

■Odczyn immunofluorescencji, ELISA

i Krew, płyn m-r, płyn wysiękowy z zapalnie zmienionego stawu

■ We wczesnej neuroboreliozie może nie być przeciwciał produkowanych śródkanałowo (krew + płyn nw)

Leczenie

-Penicyliny -amoksycylina

- Tetracykliny -doksycy klina

- Cefalosporyny III generacji: ceftriakson, ceftazydym

- Makrolidy: erytromycyna, azytromycyna, klarytromycyna

POSTULATY KOCHA

1. Mikroorganizm musi być regularnie kołowany z przypadków chorobowych.

2. Mikroorganizm rośnie w czystej bez domieszek hodowli in vitro.

3. Powoduje objawy chorobowe

u wrażliwych gatunków zwierząt.

4. Z eksperymentalnie Indukowanych zakażeń drobnoustrój musi być ponownie Izolowany.

Charakterystyka H. pylori

-Gram-ujemna pałeczka

- Kształtu zmiennego: spiralne, proste, formy ziarniakowa te

- 4-6 rzęsek na jednym z biegunów komórki

- Względnie beztlenowa • mikroaerofilna (5% 0₂,10% C0₂,85%

- Hodowle podłoża wzbogacone 5-10% krwi końskiej lub ludzkiej, 37°C, 3-7 dni, warunki mikroaerofilne.

- %GC-39

Najważniejsze czynniki chorobotwórczości H.

pylori

■ Czynniki kolonizacji

- Ruchliwość

- Produkcja ureazy

- Adhezja

Czynniki umożliwiające przetrwanie

- Wytwarzanie form kokoidalnych

- Oporność na fagocytozę

- Supresja układu immunologicznego

- Produkcja enzymów ułatwiających przeżycie w żołądku (ureaza, katalaza)

Najważniejsze czynniki chorobotwórczości

Czynniki pro-zapalne

- Cytotoksyna VacA

- Białko CagA

- Białko BabA

-LPS

-Białka szoku termicznego HspA -Fosfolipazy -

Ruchliwość i spiralny kształt

- Pałeczki H. pylori maja 4-6 rzęsek ułożonych biegunowo

- Pojedyncza rzęska otoczona jest pochewką będącą przedłużeniem błony zewnętrznej komórki która chroni rzęski przed kwaśnym środowiskiem

- Ruchliwość i spiralny kształt umożliwiają pałeczkom H. pylori poruszanie się w gęstym śluzie żołądka i dotarcie do komórek nabłonka

Struktury powierzchniowe H. pylori pełniące rolę adhezyn

- Białka wiążące heparynę i siarczan heparanu - Fimbrialne i niefimbrialne hemaglutyniny

- Białka wiążące glikoproteiny (antygeny grupowe krwi Lewis b, Lewis X)

- Struktury wiążące zewnątrzkomórkowe białka matrycowe

- Adhezyny wiążące lipidowe receptory na powierzchni komórek wytwarzających Śluz

Enzymy ułatwiające przetrwanie

1. Ureaza

- Wszystkie szczepy H. pylori produkują enzym ureazę

- Ureaza hydrolizuje mocznik do dwutlenku węgla i amoniaku, który wychwytuje jony

wodorowe i przechodzi w jon amonu (NH4), powodując zmianę pH środowiska wokół bakterii na zasadowe, sprzyjające rozwojowi i kolonizacji bakterii

- W początkowym okresie zakażenia H. pylori wydzielanie kwasu żołądkowego spada nawet do achlorhydrii i ułatwia kolonizację bakterii na błonie śluzowej żołądka

- Zwiększenie pH na powierzchni błony śluzowej prowadzi do zwiększonego wydzielania gastryny, która z kolei pobudza wydzielanie kwasu solnego przez komórki okładzinowe i prowadzi do rozwoju hipergastrynemii.

2.Fosfolipaza A2 i C - powodują zmniejszenie lepkości śluzu pokrywającego nabłonek żołądka.

3.Katalaza i dysmutaza nadtlenkowa- chroni bakterię przed szkodliwym działaniem nadtlenku wodom i fagocytozą

5.Enzymy proteolityczne np. mucynaza-powoduje degradację śluzu żołądkowego

Białka wstrząsu termicznego -HSP

- HpsA - wiąże jon niklu do ureazy, uczestniczy i chroni ją przed inaktywacją w kwaśnym środowisku żołądka

- HpsB -białko o silnych właściwościach immunogennych

Białko BabA

•Pośredniczy w przyleganiu pałeczek do antygenów grupowych krwi Lewis b komórek żołądka

•Rola białka w patogenezie zakażenia nie jest jasna

iceA - gen indukowany przez kontakt z nabłonkiem

-iceA1

- ad h erencja do komóre k n a bło n ka

- Wzrost stężenia IL-8 co zapoczątkowuje reakcję zapalną

- Rozwój choroby wrzodowej

- iceA2 -często występuje z genem vacA s1bm1

Cytotoksy na wakuolizująca

-Białko wydzielnicze o masie 87 kDA, kodowane przez gen vacA.

- Toksyna VacA jest zaliczna do grupy toksyn AB, składających się z dwu podjednostek: A-odpowiedziałnej za aktywność enzymatyczną i B rozpoznającej odpowiednie receptory na powierzchni komórek docelowych

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2439

- Funkcja nieznana

- Przypuszcza się, że prolkikt genu cagA może brać udział w transporcie, uaktywnianiu cytotoksyny, oraz podnosi wirulencję szczepów,

- Zakażenie szczepem CagA powoduje większy stopień zmian zapalnych i zanikowych błony śluzowej żołądka, silniej pobudza syntezę interleukin IL-6 - IL-8 i zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju raka żołądka

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2447

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2449

Woda jako źródło zakażeń H. pylori

-H. pylon przeżywa 7 dni w wodzie i 10 dni w mleku w 4°C przechodząc w formę

kokoidalną

■ DNA H. pylori stwierdzono w wodzie w Peru, Kolumbii, Szwecji i USA

Częstość występowania DNA swoistego dla H. pylori w wodzie i glebie

Woda do picia	Woda nieprzydatna do picia		Środowisko
Woda z kranu 0% |	Rzeka 33,3%					Gleba uprawna 38%
Studnia 15,4%		Staw36,3%		Obornik 50%

DROGI ZAKAŻENIA HELICOBACTER PYLORI

-Kał-jama ustna (fecalno-oralna)

- Jama ustna -jama ustna (oralno-oralna)

- Żołądek-jama ustna (gastro-oralna)

Dowody potwierdzające występowanie H.

pylon kale

DNA H. pylori wykrywa się w kale metodą PCR (najczęściej u małych dzieci w ostrej fazie infekcji)

- Fox i wsp. wyizolowali H. musteale i 41% próbek kału fretek leczonych omeprazolem i tylko 110% próbek od zwierząt nie leczonych.

Dowody szerzenia się zakażenia H. pylori drogą jama ustna -jama ustna

■ Badania plemion murzyńskich w Afryce zachodniej w Birkina Faso, w których karmi się niemowlęta pokarmem przeżutym przez matkę wykazały 100% zakażeń H. pylori u dzieci.

Dowody przemawiające przeciw przenoszeniu

H. pylori drogą

jama ustna - jama ustna _______

- Niska częstość izolacj H.p z płytki nazębnej

-Brak istotnego wzrostu infekcji H. pylori wśród młodzieży i współmałżonków

Transmisja H. pylori żołądek-

jama ustna

■ Izolacja H. pylon z soku żołądkowego

- Sprzęt endoskopowy - 61 % endoskopów jest skażonych H. pylon po pobraniu bioptatów od chorych zakażonych tym drobnoustrojem

Częstość występowania zakażenia H. pylon wśród gastroenterologów i innych grup zawodowych w Argentynie

Grupa	% zakażeń H. pylori
Gastroenterolodzv	63
Chirurdzy przewodu pokarmowego	60
Interniści	50
Lekarze innych specjalności	47,5
Grupa kontrolna (podobny wek, poziom wykształcenia, status socjoekonomiczny)	36,3

Czynniki sprzyjające zakażeniu H. pylori

■ Zjadliwość H. pylori

- Wiek (dzieci bardziej podatne na zakażenie niż osoby dorosłe)

■ Złe warunki sanitarno-higieniczne w dzieciństwie

- Brak własnego łóżka w dzieciństwie

- Brak cieplej wody do mycia

- Liczba rodzeństwa - przekazywanie zakażenia przez starsze rodzeństwo młodszemu

• Stres

- Narażenie zawodowe-częstość zakażenia wzrasta wraz z ilością wykonywanych gastroskopii

■ Grupa krwi 0

a Obecność genu HLA Dqa 1 u człowieka może być genetycznym czynnikiem predysponującym do zakażenia H. pylori

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2465

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2467

NIE MOGLEM ROZCZYTAC IMG_2469

Diagnostyka H. pylori

- Metody inwazyjne

- Metody nieinwazyjne

Metody inwazyjne

■Gastroskopia, podczas której pobrany zostaje wycinek błony śluzowej i części przedodzwiernikowej i/lub trzonu żołądka

- Ze względu na nierównomierne występowanie H. pylori w błonie śluzowej żołądka wyniki mogą być fałszywie ujemne

Penicyliny - amoksycylina

Mechanizm działania - blokowanie biosyntezy ściany komórkowej

Antybiotyki aktywne wobec szczepów H. pyton

Grupa	Przedstawiciel
■ Penicyliny	■ amoksycylina
■ Makrolidy	klarytromycyna
■ Nitromidazole	■ metronidazol
■ Tetracykliny	■ tetracyklina
■ Ryfamycyny	■ ryfampicyna

Oporność szczepów H. pylori na klarytromycynę na świecie

Kanada 3-12%

USA 12%

Brazylia 14%

Japonia 9-18%

Australia 15%

NIE MOGĘ SIĘ ROZCZYTAC IMG_2482

1

---